നമ്മുടെ നഫ്‌സിനോട് (ആത്മാവിനോട്) നമുക്ക് ചില അവകാശങ്ങളും കടമകളുമുണ്ട്. അവ നിറവേറ്റാതെ യഥാർത്ഥ വിജയം നേടാനാവില്ല. ഈ സുപ്രധാനമായ നാല് അവകാശങ്ങളെ കുറിച്ചാണ് ഇവിടെ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.

നഫ്‌സിൻ്റെ യാഥാർത്ഥ്യം

നഫ്‌സ് അല്ലാഹുവിനുള്ളതാണ്.

സത്യവിശ്വാസികളേ, ഈ നഫ്‌സ് യഥാർത്ഥത്തിൽ നിങ്ങളുടേതല്ല. നിങ്ങൾ അതിൻ്റെ ഉടമസ്ഥരല്ല. ഒരു സത്യവിശ്വാസിയുടെ നഫ്‌സിനെ അല്ലാഹു വിലയ്ക്ക് വാങ്ങിയിരിക്കുന്നു. അല്ലാഹു പറയുന്നു:

إِنَّ ٱللَّهَ ٱشْتَرَىٰ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَٰلَهُم بِأَنَّ لَهُمُ ٱلْجَنَّةَ ۚ

തീര്‍ച്ചയായും സത്യവിശ്വാസികളുടെ പക്കല്‍ നിന്ന് അവരുടെ ശരീരങ്ങളെയും അവരുടെ സ്വത്തുക്കളെയും അല്ലാഹു വാങ്ങിയിരിക്കുന്നു. അവര്‍ക്ക് സ്വര്‍ഗമുണ്ടായിരിക്കും എന്നതിനു പകരമത്രെ അത്. (ഖു൪ആന്‍:9/11)

അതുകൊണ്ട് തന്നെ, ഒരു സത്യവിശ്വാസി തൻ്റെ റബ്ബായ അല്ലാഹു എന്ത് കൽപ്പിച്ചുവോ അത് പ്രവർത്തിക്കുകയും, എന്തിൽ നിന്ന് വിലക്കിയോ അതിൽ നിന്ന് വിട്ടുനിൽക്കുകയും ചെയ്യും.

നഫ്‌സും റൂഹും

ഒരാൾ ജീവിച്ചിരിക്കുമ്പോൾ അവൻ്റെ ശരീരത്തിലുള്ളതിനെയാണ് ‘നഫ്‌സ്’ എന്ന് പറയുന്നത്. എന്നാൽ മരണപ്പെട്ടുകഴിഞ്ഞാൽ അതിനെ ‘റൂഹ്’ എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഇബ്നുൽ ഖയ്യിം رحمه الله തൻ്റെ ‘കിതാബു റൂഹ്’ എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ ഈ വിഷയം വിശദീകരിക്കുന്നുണ്ട്.

വിജയത്തിൻ്റെയും പരാജയത്തിൻ്റെയും അടിസ്ഥാനം

അല്ലാഹു വിശുദ്ധ ഖുർആനിൽ പറയുന്നു:

وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّىٰهَا ‎﴿٧﴾‏ فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَىٰهَا ‎﴿٨﴾‏ قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّىٰهَا ‎﴿٩﴾‏ وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّىٰهَا ‎﴿١٠﴾‏

മനുഷ്യാത്മാവിനെയും (നഫ്സ്) അതിനെ സംവിധാനിച്ച രീതിയെയും തന്നെയാണ സത്യം. എന്നിട്ട് അതിന് അതിൻ്റെ ദുഷ്ടതയും അതിൻ്റെ സൂക്ഷ്മതയും സംബന്ധിച്ച് അവന്‍ ബോധം നല്‍കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. അതിനെ (ആത്മാവിനെ) പരിശുദ്ധമാക്കിയവന്‍ തീര്‍ച്ചയായും വിജയിച്ചു. അതിനെ കളങ്കപ്പെടുത്തിയവന്‍ തീര്‍ച്ചയായും പരാജയപ്പെടുകയും ചെയ്തു. (ഖു൪ആന്‍: 91/7-10)

യഥാർത്ഥ വിജയം നേടുന്നത് തൻ്റെ നഫ്‌സിനെ ശുദ്ധീകരിക്കുന്നവനാണെന്ന് ഈ ആയത്തുകളിൽ നിന്ന് വ്യക്തമാണ്. അതിനെ നശിപ്പിക്കുന്നവനോ, അവൻ്റെ ജീവിതം പരാജയത്തിൽ കലാശിക്കുകയും ചെയ്യും. അതായത്, അല്ലാഹുവിനോടുള്ള അനുസരണയിലൂടെയും പാപങ്ങളിൽ നിന്ന് അകന്നുനിന്നും ആത്മാവിനെ ശുദ്ധീകരിച്ചവനാണ് യഥാർത്ഥ വിജയി. പാപങ്ങളിലും അധർമ്മങ്ങളിലും മുഴുകി ആത്മാവിനെ മലിനമാക്കിയവൻ്റെ ജീവിതം പൂർണ്ണ പരാജയമായിരിക്കും.

ഒന്നാമത്തെ അവകാശം: നഫ്‌സിനെ ശുദ്ധീകരിക്കൽ (തസ്‌കിയത്തുന്നഫ്‌സ്)

നിങ്ങളുടെ നഫ്‌സിനോടുള്ള ഒന്നാമത്തെ കടമയും അവകാശവും അതിനെ ശുദ്ധീകരിക്കുക എന്നതാണ്.

ശിശുവിനെപ്പോലെയുള്ള നഫ്‌സ്

നഫ്‌സ് ഒരു കൊച്ചുകുഞ്ഞിനെപ്പോലെയാണ്. ഒരു മാതാവ് തൻ്റെ കുഞ്ഞിന് രണ്ട് വർഷം മുലയൂട്ടുന്നു, അല്ലാഹു ഖുർആനിൽ പറഞ്ഞതുപോലെ. അതിനുശേഷം അവൾ അത് നിർത്തുന്നു. നഫ്‌സിൻ്റെ കാര്യവും ഇതുപോലെയാണ്. അതിൻ്റെ ഇഷ്ടങ്ങൾക്ക് വിട്ടുകൊടുത്താൽ, അത് നിങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കുകയും നിങ്ങൾ നഫ്‌സിൻ്റെ അടിമയായി മാറുകയും ചെയ്യും. എന്നാൽ അതിനെ നിയന്ത്രിക്കാൻ പഠിച്ചാൽ അത് നിയന്ത്രണത്തിൽ നിൽക്കും. ഒരു കവി പാടിയത് പോലെ:

وَالنَّفْسُ كَالطِّفْلِ إِنْ تُهْمِلْهُ شَبَّ عَلَى حُبِّ الرَّضَاعِ وَإِنْ تَفْطِمْهُ يَنْفَطِمِ

നഫ്‌സ് ഒരു കുഞ്ഞിനെപ്പോലെയാണ്. അതിനെ അതിൻ്റെ ഇഷ്ടത്തിന് വിട്ടാൽ, അത് മുലകുടി മാറാത്ത കുട്ടിയെപ്പോലെ വളർന്നുവരും. എന്നാൽ അതിനെ മുലകുടി മാറ്റിയാൽ അത് മാറുകയും ചെയ്യും.

ഇബ്നുൽ ഖയ്യിം رحمه الله പറഞ്ഞു: അവർ യഥാർത്ഥ അടിമത്തത്തിൽ നിന്ന് (അല്ലാഹുവിനുള്ള അടിമത്തം) ഓടിയകന്നു, അങ്ങനെ അവർ നഫ്‌സിൻ്റെയും ശൈത്വാന്റെയും അടിമത്തത്തിൽ അകപ്പെട്ടു.

നാം അല്ലാഹുവിൻ്റെ അടിമകളാകാൻ തയ്യാറായില്ലെങ്കിൽ, നഫ്‌സിൻ്റെയും പിശാചിൻ്റെയും അടിമകളായിത്തീരും. അല്ലാഹു പറയുന്നു:

فَأَمَّا مَن طَغَىٰ ‎﴿٣٧﴾‏ وَءَاثَرَ ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَا ‎﴿٣٨﴾‏ فَإِنَّ ٱلْجَحِيمَ هِىَ ٱلْمَأْوَىٰ ‎﴿٣٩﴾‏ وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ وَنَهَى ٱلنَّفْسَ عَنِ ٱلْهَوَىٰ ‎﴿٤٠﴾‏ فَإِنَّ ٱلْجَنَّةَ هِىَ ٱلْمَأْوَىٰ ‎﴿٤١﴾‏

എന്നാൽ ആർ അതിക്രമം കാണിക്കുകയും ഐഹികജീവിതത്തിന് പ്രാധാന്യം നല്‍കുകയും ചെയ്തുവോ, അവൻ്റെ സങ്കേതം കത്തിജ്വലിക്കുന്ന നരകം തന്നെയായിരിക്കും. എന്നാൽ തൻ്റെ രക്ഷിതാവിൻ്റെ സ്ഥാനത്തെ ഭയപ്പെടുകയും ആത്മാവിനെ തന്നിഷ്ടത്തില്‍ നിന്ന് വിലക്കിനിര്‍ത്തുകയും ചെയ്തവനോ, അവൻ്റെ സങ്കേതം സ്വര്‍ഗം തന്നെയായിരിക്കും. (ഖു൪ആന്‍:79/37-41)

ഇവിടെ ‘ത്വഗ’ (അതിക്രമം) എന്നതിനെ ഇബ്നു കഥീർ رحمه الله വിശദീകരിക്കുന്നത് ‘പരിധി വിട്ടുപോവുക’ എന്നാണ്. ഫിർഔനിനെപ്പോലെ. അവൻ്റെ അഹങ്കാരം ഖുർആൻ വിവരിക്കുന്നുണ്ട്:

فَقَالَ أَنَا۠ رَبُّكُمُ ٱلْأَعْلَىٰ

ഞാനാണ് നിങ്ങളുടെ പരമോന്നതനായ രക്ഷിതാവ്. (ഖു൪ആന്‍:79/24)

مَا عَلِمْتُ لَكُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَيْرِى

ഞാനല്ലാതെ മറ്റൊരു ദൈവത്തെയും നിങ്ങൾക്കുള്ളതായി ഞാൻ അറിഞ്ഞിട്ടില്ല. (ഖു൪ആന്‍:28/38)

അതുപോലെ, ദുനിയാവിന് പ്രാധാന്യം നൽകുന്നവന്റെയും സങ്കേതം നരകമായിരിക്കും. എന്നാൽ അല്ലാഹുവിനെ ഭയപ്പെടുകയും നഫ്‌സിനെ അതിൻ്റെ ഇഷ്ടങ്ങളിൽ നിന്ന് തടഞ്ഞുനിർത്തുകയും ചെയ്യുന്നവനാണ് സ്വർഗ്ഗം ലഭിക്കുന്നത്.

തസ്‌കിയത്തിൻ്റെ രണ്ട് ഘട്ടങ്ങൾ

ഇബ്നു റജബ് رحمه الله തൻ്റെ ‘ലത്വാഇഫുൽ മആരിഫ്’ എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ നഫ്‌സിനെ ശുദ്ധീകരിക്കുന്നതിന് രണ്ട് വഴികളുണ്ടെന്ന് പറയുന്നു:

1. തഖ്‌ലിയ്യ (التخلية): പാപങ്ങളിൽ നിന്നും ദുഷിച്ച സ്വഭാവങ്ങളിൽ നിന്നും നഫ്‌സിനെ ഒഴിവാക്കുകയും സംരക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുക

2. തഹ്‌ലിയ്യ (التحلية): സൽകർമ്മങ്ങളും നല്ല സ്വഭാവങ്ങളും കൊണ്ട് നഫ്‌സിനെ അലങ്കരിക്കുകയും മനോഹരമാക്കുകയും ചെയ്യുക.

ഈ രണ്ട് കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യുന്നതിലൂടെയാണ് തസ്‌കിയത്തുന്നഫ്‌സ് (ആത്മ സംസ്കരണം) പൂർണ്ണമാകുന്നത്.

അക്രമത്തിൽ നിന്നും അജ്ഞതയിൽ നിന്നും മോചനം

നാം ഈ ലോകത്തേക്ക് വന്നപ്പോൾ നമ്മിൽ രണ്ട് ദുഷിച്ച സ്വഭാവങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു. അക്രമവും (ളുൽമ്) അജ്ഞതയും (ജഹ്ൽ). അല്ലാഹു പറയുന്നു:

إِنَّا عَرَضْنَا ٱلْأَمَانَةَ عَلَى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَٱلْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَن يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا ٱلْإِنسَٰنُ ۖ إِنَّهُۥ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا

തീര്‍ച്ചയായും നാം അമാനത്ത് (ഉത്തരവാദിത്തം) ആകാശങ്ങളുടെയും ഭൂമിയുടെയും പര്‍വ്വതങ്ങളുടെയും മുമ്പാകെ എടുത്തുകാട്ടുകയുണ്ടായി. എന്നാല്‍ അത് ഏറ്റെടുക്കുന്നതിന് അവ വിസമ്മതിക്കുകയും അതിനെപ്പറ്റി അവയ്ക്ക് പേടി തോന്നുകയും ചെയ്തു. മനുഷ്യന്‍ അത് ഏറ്റെടുത്തു. തീര്‍ച്ചയായും അവന്‍ കടുത്ത അക്രമിയും അവിവേകിയുമായിരിക്കുന്നു. (ഖു൪ആന്‍:33/72)

ഈ രണ്ട് സ്വഭാവങ്ങളെയും ഇല്ലാതാക്കാനാണ് അല്ലാഹു മുഹമ്മദ് നബി ﷺയെ അയച്ചത്. ഖുർആനും സുന്നത്തും പഠിപ്പിക്കുന്നതിലൂടെ നബി ﷺ നമ്മിലെ അജ്ഞതയെ ഇല്ലാതാക്കി. തസ്‌കിയത്തിലൂടെ (സംസ്കരണത്തിലൂടെ) നമ്മിലെ അക്രമത്തെയും ഇല്ലാതാക്കി. ഒരാൾ തസ്‌കിയത്ത് ചെയ്യുന്നില്ലെങ്കിൽ, അവൻ മറ്റുള്ളവരുടെ അവകാശങ്ങൾ കവർന്നെടുക്കുന്ന ഒരു അക്രമിയായിത്തീരും. ഏറ്റവും വലിയ അക്രമം ശിർക്കാണ്. അതിൻ്റെ ഗൗരവം അല്ലാഹു വ്യക്തമാക്കുന്നത് കാണുക:

وَقَالُوا۟ ٱتَّخَذَ ٱلرَّحْمَٰنُ وَلَدًا ‎﴿٨٨﴾‏ لَّقَدْ جِئْتُمْ شَيْـًٔا إِدًّا ‎﴿٨٩﴾‏ تَكَادُ ٱلسَّمَٰوَٰتُ يَتَفَطَّرْنَ مِنْهُ وَتَنشَقُّ ٱلْأَرْضُ وَتَخِرُّ ٱلْجِبَالُ هَدًّا ‎﴿٩٠﴾‏ أَن دَعَوْا۟ لِلرَّحْمَٰنِ وَلَدًا ‎﴿٩١﴾

പരമകാരുണികന്‍ ഒരു സന്താനത്തെ സ്വീകരിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് അവര്‍ പറഞ്ഞിരിക്കുന്നു. (അപ്രകാരം പറയുന്നവരേ,) തീര്‍ച്ചയായും നിങ്ങള്‍ ചെയ്തിരിക്കുന്നത് ഗുരുതരമായ ഒരു കാര്യമാകുന്നു. അത് നിമിത്തം ആകാശങ്ങള്‍ പൊട്ടിപ്പിളരുകയും, ഭൂമി വിണ്ടുകീറുകയും, പര്‍വ്വതങ്ങള്‍ തകര്‍ന്ന് വീഴുകയും ചെയ്യുമാറാകും. (അതെ,) പരമകാരുണികന് സന്താനമുണ്ടെന്ന് അവര്‍ വാദിച്ചത് നിമിത്തം. (ഖു൪ആന്‍:19/88-91)

വിജ്ഞാനവും തസ്‌കിയത്തും

യഥാർത്ഥ വിജയം നേടുന്ന സത്യവിശ്വാസികൾ വിജ്ഞാനവും തസ്‌കിയത്തും ഒരുമിച്ചുകൂട്ടിയവരാണെന്ന് അല്ലാഹു നമ്മെ പഠിപ്പിക്കുന്നു:

قَدْ أَفْلَحَ ٱلْمُؤْمِنُونَ

സത്യവിശ്വാസികള്‍ വിജയം പ്രാപിച്ചിരിക്കുന്നു. (ഖുർആൻ:23/1)

എന്തുകൊണ്ടാണ് അവർ വിജയിച്ചത്? കാരണം, അവർ വിജ്ഞാനവും (ഇൽമ്) ആത്മസംസ്കരണവും (തസ്‌കിയത്ത്) ഒരുമിച്ചു കൊണ്ടുപോയി. അതുകൊണ്ട് ഓർക്കുക: എല്ലാ ദിവസവും നിങ്ങൾ ഉറങ്ങാൻ പോകുമ്പോൾ, ആ ദിവസം നിങ്ങളുടെ വിജ്ഞാനത്തിലോ ആത്മസംസ്കരണത്തിലോ ഒരു വർദ്ധനവും ഉണ്ടായിട്ടില്ലെങ്കിൽ, അത് നിങ്ങൾക്ക് നഷ്ടപ്പെട്ട ഒരു ദിവസമാണ്. ആ ദിവസത്തെയോർത്ത് നിങ്ങൾ ഖേദിക്കേണ്ടി വരും. അല്ലാഹു പറയുന്നു:

وَمَن تَزَكَّىٰ فَإِنَّمَا يَتَزَكَّىٰ لِنَفْسِهِۦ ۚ

വല്ലവനും വിശുദ്ധി പാലിക്കുന്ന പക്ഷം തന്റെ സ്വന്തം ഗുണത്തിനായി തന്നെയാണ് അവന്‍ വിശുദ്ധി പാലിക്കുന്നത്. (ഖുർആൻ:23/1)

എന്താണ് തസ്‌കിയത്തുന്നഫ്‌സ്?

സ്വഹാബികൾ നബി ﷺയോട് ചോദിച്ചു: “എന്താണ് നഫ്‌സിൻ്റെ തസ്‌കിയത്ത്?” അവിടുന്ന് മറുപടി പറഞ്ഞു:

أَنْ يَعْلَمَ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ مَعَهُ حَيْثُ كَانَ

നീ എവിടെയായിരുന്നാലും അല്ലാഹു നിൻ്റെ കൂടെയുണ്ട് (നിന്നെ കാണുന്നുണ്ട്) എന്ന ബോധ്യം ഉണ്ടാകലാണ് അത്.

ഒരാൾ തൻ്റെ ജീവിതം നയിക്കുന്നത് അല്ലാഹു തന്നെ എല്ലായ്പ്പോഴും കാണുന്നുണ്ട് എന്ന ബോധ്യത്തോടെയാണെങ്കിൽ, അവൻ ഇഹ്സാൻ എന്ന പദവിയിലേക്ക് എത്തിയിരിക്കുന്നു. ഈ നബിവചനത്തിൻ്റെ പൊരുളും ഇതുതന്നെ:

أَنْ تَعْبُدَ اللَّهَ كَأَنَّك تَرَاهُ، فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاك

നീ അല്ലാഹുവിനെ കാണുന്നതുപോലെ അവനെ ആരാധിക്കുക, നീ അവനെ കാണുന്നില്ലെങ്കിലും അവൻ നിന്നെ കാണുന്നുണ്ട്. (മുസ്ലിം)

അല്ലാഹു എല്ലാം കാണുന്നു എന്ന ബോധ്യം

ഈ ബോധ്യമുള്ള ഒരാളുടെ സംസാരവും, പ്രവർത്തിയും, ഉദ്ദേശ്യങ്ങളും സൂക്ഷ്മതയുള്ളതായിരിക്കും. അവൻ തൻ്റെ മാതാപിതാക്കളുടെയോ പള്ളിയിലെ ഇമാമിൻ്റെയോ മുന്നിൽ വെച്ച് ചെയ്യാൻ മടിക്കുന്ന ഒരു കാര്യം, അല്ലാഹുവിൻ്റെ മുന്നിൽ വെച്ച് ചെയ്യാൻ ധൈര്യപ്പെടുകയില്ല. നബി ﷺ ഒരു ഹദീഥിൽ നമ്മെ പഠിപ്പിച്ചു:

عَنْ ثَوْبَانَ، عَنِ النَّبِيِّ ـ صلى الله عليه وسلم ـ أَنَّهُ قَالَ ‏:‏ ‏”‏ لأَعْلَمَنَّ أَقْوَامًا مِنْ أُمَّتِي يَأْتُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِحَسَنَاتٍ أَمْثَالِ جِبَالِ تِهَامَةَ بِيضًا فَيَجْعَلُهَا اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ هَبَاءً مَنْثُورًا ‏”‏ ‏.‏ قَالَ ثَوْبَانُ ‏:‏ يَا رَسُولَ اللَّهِ صِفْهُمْ لَنَا جَلِّهِمْ لَنَا أَنْ لاَ نَكُونَ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لاَ نَعْلَمُ ‏.‏ قَالَ ‏:‏ ‏”‏ أَمَا إِنَّهُمْ إِخْوَانُكُمْ وَمِنْ جِلْدَتِكُمْ وَيَأْخُذُونَ مِنَ اللَّيْلِ كَمَا تَأْخُذُونَ وَلَكِنَّهُمْ أَقْوَامٌ إِذَا خَلَوْا بِمَحَارِمِ اللَّهِ انْتَهَكُوهَا ‏”‏ ‏.

ഥൗബാൻ رضي الله عنه വിൽ നിന്ന് നിവേദനം: നബി ﷺ പറഞ്ഞു: എന്റെ സമുദായത്തില്‍ പെട്ട ഒരു വിഭാഗം ആളുകളെ ഞാന്‍‌ അറിയും, തീ൪ച്ച. അവ൪ അന്ത്യനാളില്‍ വെളുത്ത തിഹാമാ മലകളെപോലുള്ള നന്‍മകളുമായി വരുന്നതാണ്. അപ്പോള്‍ അല്ലാഹു ആ നന്‍മകളെ ചിതറപ്പെട്ട ധൂളികളാക്കുന്നതാണ്. ഥൌബാന്‍ رضي الله عنه പറഞ്ഞു: അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂലേ, അവരെ ഞങ്ങള്‍ക്ക് വ൪ണ്ണിച്ചുതന്നാലും. വ്യക്തമാക്കിതന്നാലും, ഞങ്ങള്‍ അറിയാതെ അവരുടെ കൂട്ടത്തില്‍ പെട്ടുപോകാതിരിക്കാനാണ്. നബി ﷺ പറഞ്ഞു: നിശ്ചയം അവ൪ നിങ്ങളുടെ സഹോദരങ്ങളാണ്. നിങ്ങളുടെ വ൪ഗ്ഗത്തില്‍ പെട്ടവരുമാണ്. നിങ്ങള്‍ രാവിനെ സ്വീകരിക്കുന്നതുപോലെ അവരും സ്വീകരിക്കും. പക്ഷേ അല്ലാഹു ഹറാമാക്കിയതില്‍ അവ൪ ഒറ്റപ്പെട്ടാല്‍, പ്രസ്തുത ഹറാമുകളെ അവ൪ യഥേഷ്ടം പ്രവ൪ത്തിക്കും. (ഇബ്നമാജ:4386 – സ്വഹീഹ് അല്‍ബാനി)

അല്ലാഹുവിനോടുള്ള ലജ്ജ

അല്ലാഹുവിനെക്കുറിച്ചുള്ള ബോധ്യം നമ്മിൽ ലജ്ജയുണ്ടാക്കും.

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ، قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏”‏ اسْتَحْيُوا مِنَ اللَّهِ حَقَّ الْحَيَاءِ ‏”‏ ‏.‏ قَالَ قُلْنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّا لَنَسْتَحْيِي وَالْحَمْدُ لِلَّهِ ‏.‏ قَالَ ‏”‏ لَيْسَ ذَاكَ وَلَكِنَّ الاِسْتِحْيَاءَ مِنَ اللَّهِ حَقَّ الْحَيَاءِ أَنْ تَحْفَظَ الرَّأْسَ وَمَا وَعَى وَتَحْفَظَ الْبَطْنَ وَمَا حَوَى وَتَتَذَكَّرَ الْمَوْتَ وَالْبِلَى وَمَنْ أَرَادَ الآخِرَةَ تَرَكَ زِينَةَ الدُّنْيَا فَمَنْ فَعَلَ ذَلِكَ فَقَدِ اسْتَحْيَا مِنَ اللَّهِ حَقَّ الْحَيَاءِ ‏”‏ ‏.‏

അബ്ദില്ലാഹിബ്നു മസ്ഊദ് رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ വിൽ നിന്ന് നിവേദനം:  നബി ﷺ  പറഞ്ഞു: “നിങ്ങൾ അല്ലാഹുവിനോട് ലജ്ജിക്കേണ്ട മുറപ്രകാരം ലജ്ജിക്കുക.” അവർ പറഞ്ഞു: “അല്ലാഹുവിൻ്റെ റസൂലേ, ഞങ്ങൾ അല്ലാഹുവിനോട് ലജ്ജിക്കുന്നുണ്ട്, അൽഹംദുലില്ലാഹ്.” അപ്പോൾ നബി ﷺ പറഞ്ഞു: “അങ്ങനെയല്ല. യഥാർത്ഥ ലജ്ജ എന്നാൽ, നിൻ്റെ തലയെയും അതിലുള്ളതിനെയും (ചിന്തകളെയും കേൾവി, കാഴ്ച എന്നിവയെയും) നീ സംരക്ഷിക്കുക. നിൻ്റെ വയറിനെയും അതിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നതിനെയും നീ സംരക്ഷിക്കുക. മരണത്തെയും മണ്ണിൽ ദ്രവിച്ചുപോകുന്നതിനെയും നീ ഓർക്കുക. ആരെങ്കിലും പരലോകം ഉദ്ദേശിക്കുന്നുവെങ്കിൽ, അവൻ ഐഹികാഡംബരങ്ങൾ ഉപേക്ഷിക്കും. ആരെങ്കിലും ഇപ്രകാരം ചെയ്താൽ, അവനാണ് അല്ലാഹുവിനോട് യഥാവിധി ലജ്ജിച്ചവൻ.” (തിര്‍മിദി:2458)

അതുകൊണ്ട്, നഫ്‌സിനോടുള്ള നമ്മുടെ ആദ്യത്തെ അവകാശം അതിനെ ശുദ്ധീകരിക്കലാണ്.

രണ്ടാമത്തെ അവകാശം: ആത്മവിചാരണ (മുഹാസബ)

നിങ്ങളുടെ നഫ്‌സിനോടുള്ള രണ്ടാമത്തെ അവകാശം, എല്ലാ ദിവസവും അതിനെ ചോദ്യം ചെയ്യുകയും വിചാരണ നടത്തുകയും ചെയ്യുക എന്നതാണ്. അല്ലാഹു പറയുന്നു:

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَلْتَنظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍ ۖ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرُۢ بِمَا تَعْمَلُونَ

സത്യവിശ്വാസികളേ, നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവെ സൂക്ഷിക്കുക. ഓരോ വ്യക്തിയും താന്‍ നാളെക്ക് വേണ്ടി എന്തൊരു മുന്നൊരുക്കമാണ് ചെയ്തു വെച്ചിട്ടുള്ളതെന്ന് നോക്കിക്കൊള്ളട്ടെ. നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവെ സൂക്ഷിക്കുക. തീര്‍ച്ചയായും അല്ലാഹു നിങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെ പറ്റി സൂക്ഷ്മജ്ഞാനമുള്ളവനാകുന്നു. (ഖർആൻ:59/18)

ഈ ആയത്തിൽ ‘നാളെ’ എന്ന് അല്ലാഹു പറഞ്ഞത് അന്ത്യനാളിനെക്കുറിച്ചാണ്. അല്ലാഹുവിൻ്റെ മുമ്പിൽ വിചാരണയ്ക്ക് നിൽക്കേണ്ടി വരുന്ന ആ ഭയാനകമായ ദിവസത്തിന് വേണ്ടി നിങ്ങൾ എന്താണ് ഒരുക്കിവെച്ചിട്ടുള്ളതെന്ന് സ്വയം ചോദിക്കാനാണ് ഈ കൽപ്പന.

സ്വയം വിചാരണയുടെ പ്രാധാന്യം

എല്ലാ ദിവസവും നിങ്ങളുടെ നഫ്‌സിനോട് ചോദിക്കുക: “ഞാൻ ഇന്ന് എന്ത് ചെയ്തു? ഞാൻ ഇന്നയാളോട് എങ്ങനെയാണ് സംസാരിച്ചത്? ഞാൻ അയച്ച സന്ദേശത്തിൽ എന്താണുണ്ടായിരുന്നത്? എത്ര നമസ്കാരങ്ങൾ ഞാൻ സമയത്ത് നിർവഹിച്ചു? എത്രയെണ്ണം എനിക്ക് നഷ്ടപ്പെട്ടു? എൻ്റെ മാതാപിതാക്കളോടുള്ള എൻ്റെ പെരുമാറ്റം എങ്ങനെയായിരുന്നു?”

ഒന്ന് ചിന്തിച്ചു നോക്കൂ, പണത്തിൻ്റെയും ദുനിയാവിൻ്റെയും കാര്യത്തിൽ നാം എത്ര കൃത്യത പാലിക്കുന്നു. ആർക്കെങ്കിലും കടം കൊടുത്താൽ, അല്ലെങ്കിൽ എന്തെങ്കിലും ഇടപാട് നടത്തിയാൽ, അതെല്ലാം നാം ഒരു നോട്ടുബുക്കിൽ കുറിച്ചുവെക്കും. ഒന്നും വിട്ടുപോകാതെ എല്ലാം രേഖപ്പെടുത്തി വെക്കും. എന്നാൽ നമ്മുടെ ദീനിന്റെ കാര്യത്തിലോ? നാം ചെയ്ത നന്മ-തിന്മകളുടെ കാര്യത്തിലോ? അതിന് നാം ഒരു കണക്കും വെക്കാറില്ല, അതിനെക്കുറിച്ച് നാം ചിന്തിക്കാറുമില്ല.

എന്നാൽ ഓർക്കുക, അന്ത്യനാളിൽ നിങ്ങളുടെ കർമ്മങ്ങളുടെ ഒരു ഗ്രന്ഥം നിങ്ങൾക്ക് നൽകപ്പെടും. അന്ന് നിങ്ങൾ അതിലേക്ക് നോക്കി അത്ഭുതത്തോടെ പറയും:

وَوُضِعَ ٱلْكِتَٰبُ فَتَرَى ٱلْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَيَقُولُونَ يَٰوَيْلَتَنَا مَالِ هَٰذَا ٱلْكِتَٰبِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً إِلَّآ أَحْصَىٰهَا ۚ وَوَجَدُوا۟ مَا عَمِلُوا۟ حَاضِرًا ۗ وَلَا يَظْلِمُ رَبُّكَ أَحَدًا

(കര്‍മ്മങ്ങളുടെ) രേഖ വെക്കപ്പെടും. അപ്പോള്‍ കുറ്റവാളികളെ, അതിലുള്ളതിനെപ്പറ്റി ഭയവിഹ്വലരായ നിലയില്‍ നിനക്ക് കാണാം. അവര്‍ പറയും: അയ്യോ! ഞങ്ങള്‍ക്ക് നാശം. ഇതെന്തൊരു രേഖയാണ്‌? ചെറുതോ വലുതോ ആയ ഒന്നും തന്നെ അത് കൃത്യമായി രേഖപ്പെടുത്താതെ വിട്ടുകളയുന്നില്ലല്ലോ! തങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിച്ചതൊക്കെ (രേഖയില്‍) നിലവിലുള്ളതായി അവര്‍ കണ്ടെത്തും. നിന്‍റെ രക്ഷിതാവ് യാതൊരാളോടും അനീതി കാണിക്കുകയില്ല. (ഖുർആൻ:18/49)

അന്ന് ഖേദിക്കാതിരിക്കാൻ, ഇന്ന് തന്നെ നമ്മുടെ കർമ്മങ്ങളുടെ കണക്കെടുക്കുക. ദുനിയാവിൽ വെച്ച് സ്വന്തം നഫ്‌സിനെ വിചാരണ ചെയ്തവന് പരലോകത്തെ വിചാരണ വളരെ എളുപ്പമായിരിക്കും. ഞാൻ എന്ത് തെറ്റ് ചെയ്തു, എവിടെയാണ് എനിക്ക് പിഴച്ചത് എന്നെല്ലാം മുൻകൂട്ടി മനസ്സിലാക്കി തൗബ ചെയ്യാൻ അവന് സാധിക്കും.

മൂന്നാമത്തെ അവകാശം: നഫ്‌സിനെ കടത്തിൽ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കൽ

നിങ്ങളുടെ നഫ്‌സിനോടുള്ള മൂന്നാമത്തെ അവകാശം, അതിനെ കടം (ദൈൻ) എന്ന ഭാരമേൽപ്പിച്ച് നശിപ്പിക്കാതിരിക്കുക എന്നതാണ്. കടം എന്നത് നഫ്‌സിന് ഒട്ടും നല്ലതല്ല. ഇസ്‌ലാം ഈ വിഷയത്തിന് അതീവ ഗൗരവം നൽകുന്നു.

عن عقبة بن عامر، يقول: إن رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: ” لا تخيفوا أنفسكم بعد أمنها ” قالوا: وما ذاك يا رسول الله؟ قال: ” الدين “

നബി ﷺ പറഞ്ഞു: ‘നിര്‍ഭയത്വം ലഭിച്ചതിനുശേഷം നിങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ നഫ്‌സുകളെ ഭയത്തിലാഴ്ത്തരുത്.’ അവര്‍ ചോദിച്ചു: അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂലേ, അതെന്താണ്? നബി ﷺ പറഞ്ഞു: ‘കടം’. (അഹ്മദ്)

കടം വാങ്ങുന്നത് നിങ്ങളിൽ ഭയം നിറയ്ക്കും. കടം തന്ന വ്യക്തിയെ കണ്ടുമുട്ടുമ്പോൾ നിങ്ങൾക്ക് വിഷമം തോന്നും. “എൻ്റെ പണം എവിടെ? എൻ്റെ സാധനം എവിടെ?” എന്ന് അയാൾ ചോദിക്കുമ്പോൾ, അത് തിരികെ നൽകാൻ കഴിവില്ലാത്ത അവസ്ഥയിൽ നിങ്ങൾ അപമാനിതനാകും.

കടത്തിൻ്റെ ഗൗരവം

عَنْ أَبِي قَتَادَةَ، أَنَّهُ سَمِعَهُ يُحَدِّثُ، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ قَامَ فِيهِمْ فَذَكَرَ لَهُمْ ‏”‏ أَنَّ الْجِهَادَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالإِيمَانَ بِاللَّهِ أَفْضَلُ الأَعْمَالِ ‏”‏ ‏.‏ فَقَامَ رَجُلٌ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَرَأَيْتَ إِنْ قُتِلْتُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ تُكَفَّرُ عَنِّي خَطَايَاىَ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏”‏ نَعَمْ إِنْ قُتِلْتَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَأَنْتَ صَابِرٌ مُحْتَسِبٌ مُقْبِلٌ غَيْرُ مُدْبِرٍ ‏”‏ ‏.‏ ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏”‏ كَيْفَ قُلْتَ ‏”‏ ‏.‏ قَالَ أَرَأَيْتَ إِنْ قُتِلْتُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَتُكَفَّرُ عَنِّي خَطَايَاىَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏”‏ نَعَمْ وَأَنْتَ صَابِرٌ مُحْتَسِبٌ مُقْبِلٌ غَيْرُ مُدْبِرٍ إِلاَّ الدَّيْنَ فَإِنَّ جِبْرِيلَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ لِي ذَلِكَ ‏”‏ ‏.‏

അബൂഖതാദ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ വിൽ നിന്ന് നിവേദനം: അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂൽ ﷺ തന്റെ അനുയായികൾക്കിടയിൽ പ്രസംഗിക്കാൻ എഴുന്നേറ്റു നിന്നപ്പോൾ, അല്ലാഹുവിന്റെ മാർഗത്തിലുള്ള ജിഹാദും അല്ലാഹുവിലുള്ള വിശ്വാസവുമാണ് ഏറ്റവും ശ്രേഷ്ഠമായ പ്രവൃത്തികൾ എന്ന് അവരോട് പറഞ്ഞു. ഒരാൾ എഴുന്നേറ്റു നിന്ന് പറഞ്ഞു:അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂലേ, ഞാൻ അല്ലാഹുവിന്റെ മാർഗത്തിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടാൽ എന്റെ പാപങ്ങൾ എന്നിൽ നിന്ന് മായ്ക്കപ്പെടുമെന്ന് നിങ്ങൾ കരുതുന്നുണ്ടോ? നബി ﷺ പറഞ്ഞു: അതെ, നിങ്ങൾ അല്ലാഹുവിൻ്റെ മാർഗ്ഗത്തിൽ കൊല്ലപ്പെടുകയും, ക്ഷമയോടെയും പ്രതിഫലം ആഗ്രഹിച്ചുകൊണ്ടും, പിന്തിരിഞ്ഞോടാതെ മുന്നോട്ട് നിന്ന് പോരാടിയതുമാണെങ്കിൽ (പാപം പൊറുക്കപ്പെടും). പിന്നെ അവിടുന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു: (ഇപ്പോൾ) നീ എന്താണ് പറഞ്ഞത്? അയാൾ പറഞ്ഞു: അല്ലാഹുവിന്റെ മാർഗത്തിൽ ഞാൻ കൊല്ലപ്പെട്ടാൽ എന്റെ എല്ലാ പാപങ്ങളും എന്നിൽ നിന്ന് മായ്ക്കപ്പെടുമെന്ന് നിങ്ങൾ കരുതുന്നുണ്ടോ? നബി ﷺ പറഞ്ഞു: അതെ, ക്ഷമയോടെയും പ്രതിഫലം ആഗ്രഹിച്ചുകൊണ്ടും, പിന്തിരിഞ്ഞോടാതെ മുന്നോട്ട് നിന്ന് പോരാടിയതുമാണെങ്കിൽ (പാപം പൊറുക്കപ്പെടും), കടം ഒഴികെ. ജിബ്‌രീൽ عليه السلام ഇപ്പോൾ എൻ്റെയടുത്ത് വന്ന് ഇക്കാര്യം അറിയിച്ചതാണ്. (മുസ്‌ലിം:1885)

عن جابر بن عبد الله قال : توفي رجل فغسلناه وكفناه وحنطناه ثم أتينا به رسول الله – صلى الله عليه وسلم – ليصلي عليه ، فقلنا : تصلي عليه ؟ فخطا خطوة ثم قال: ” أعليه دين ؟ ” قلنا : ديناران ، فانصرف ، فتحملهما أبو قتادة ، فأتيناه ، فقال : أبو قتادة : الديناران عليّ ، فقال رسول الله : ” قد أوفى الله حقَّ الغريم وبرئ منهما الميت ؟ قال : نعم ، فصلى عليه ، ثم قال بعد ذلك بيومين : ” ما فعل الديناران ؟ ” قلت : إنما مات أمس ، قال : فعاد إليه من الغد فقال : قد قضيتها ، فقال رسول الله : الآن بردت جلدته “

ജാബിര്‍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ പറയുന്നു: ഒരാള്‍ മരിച്ചപ്പോള്‍ ഞങ്ങള്‍ അദ്ദേഹത്തെ കുളിപ്പിക്കുകയും കഫന്‍ ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. ശേഷം അദ്ദേഹത്തിന് നമസ്കരിക്കാനായി നബി ﷺ അതിനടുത്തേക്ക് വന്നു. പിന്നെ നബി ﷺ ചോദിച്ചു: നിങ്ങളുടെ കൂട്ടുകാരന് ഒരുപക്ഷേ കടം ഉണ്ടായേക്കാം. അപ്പോള്‍ അവ൪ പറഞ്ഞു: അതെ രണ്ട് ദീനാ൪. അപ്പോള്‍ തിരുമേനി അവിടെ നിന്നും പിന്തിരിഞ്ഞു. അബൂഖതാദയെന്ന് പറയുന്ന ഒരാള്‍ ഞങ്ങളില്‍ നിന്ന് എഴുന്നേറ്റ് പറയുകയുണ്ടായി. പ്രവാചകരെ അത് ഞാന്‍ ഏറ്റെടുത്തുകൊള്ളാം. അപ്പോള്‍ തിരുമേനി പറയുകയുണ്ടായി. ആ രണ്ട് ദിനാ൪ നിന്റെ സമ്പത്തില്‍ നിന്നും നീ വീട്ടണം. മയ്യിത്ത് അതില്‍ നിന്നും നിരപരാധിയായിരിക്കുന്നു. അപ്പോള്‍ ഖതാദ അതെയെന്ന് മറുപടി പറഞ്ഞു. അങ്ങനെ നബി ﷺ അദ്ദേഹത്തിന് വേണ്ടി നമസ്കരിച്ചു. പിന്നീട് നബി ﷺ ഖതാദയെ കണ്ടപ്പോള്‍ ചോദിച്ചു: (മയ്യിത്ത് കടം വീട്ടാതെ പിന്തിപ്പിച്ച) ആ രണ്ട് ദീനാ൪ നീ എന്താണ് ചെയ്തത്. അദ്ദേഹം മറുപടി പറഞ്ഞു: തിരുദൂതരെ. അദ്ദേഹം ഇന്നലെയല്ലേ മരിച്ചത്.’ അടുത്ത ദിവസം വീണ്ടും കാണുകയും നീ എന്താണ് ആ രണ്ട് ദീനാ൪ ചെയ്തതെന്ന് ചോദിക്കുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. അല്ലയോ പ്രവാചകരെ, ഞാനത് വീട്ടിയിട്ടുണ്ട്. അപ്പോള്‍ തിരുമേനി പറയുകയുണ്ടായി. ഇപ്പോഴാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ(മയ്യിത്തിന്റെ) തൊലി തണുത്തത്. (ഹാകിം – മുസ്തദ്റക്)

സഹോദരങ്ങളേ, കടം നിങ്ങളുടെ നഫ്‌സിനെ അപമാനിക്കുകയും ഭയപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യും. അത് നിങ്ങളുടെ ജീവിതവും സമയവും കവർന്നെടുക്കും. അതുകൊണ്ട്, അത്യാവശ്യമില്ലെങ്കിൽ മറ്റുള്ളവരോട് ചോദിച്ച് കടം വാങ്ങാതിരിക്കുക എന്നത് നിങ്ങളുടെ നഫ്‌സിനോടുള്ള ഒരു പ്രധാനപ്പെട്ട അവകാശമാണ്.

നാലാമത്തെ അവകാശം: നരകത്തിൽ നിന്നുള്ള സംരക്ഷണം

നിങ്ങളുടെ നഫ്‌സിനോടുള്ള നാലാമത്തെയും അവസാനത്തെയും സുപ്രധാനമായ അവകാശം, അതിനെ നരകത്തിൽ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കുക എന്നതാണ്. അല്ലാഹു പറയുന്നു:

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ قُوٓا۟ أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا …

സത്യവിശ്വാസികളേ, സ്വദേഹങ്ങളെയും നിങ്ങളുടെ ബന്ധുക്കളെയും മനുഷ്യരും കല്ലുകളും ഇന്ധനമായിട്ടുള്ള നരകാഗ്നിയില്‍ നിന്ന് നിങ്ങള്‍ കാത്തുരക്ഷിക്കുക. (ഖു൪ആന്‍ :66/6)

അപ്പോൾ, നിങ്ങളുടെ നഫ്‌സിനോട് നിങ്ങൾ ചെയ്യേണ്ട ഏറ്റവും വലിയ ബാധ്യതയാണ് അതിനെ നരകത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടുത്തൽ.

എങ്ങനെ നരകത്തിൽ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കാം?

നഫ്‌സിനെ നരകത്തിൽ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കാൻ രണ്ട് കാര്യങ്ങൾ ചെയ്താൽ മതി:

1. അല്ലാഹു കൽപ്പിച്ച കാര്യങ്ങൾ ജീവിതത്തിൽ പ്രാവർത്തികമാക്കുക.

2. അല്ലാഹു വിരോധിച്ച കാര്യങ്ങളിൽ നിന്ന് പൂർണ്ണമായി വിട്ടുനിൽക്കുക.

ഞാനും നിങ്ങളും അല്ലാഹുവിൻ്റെ അടിമകളാണ്. ഒരു യജമാനൻ തൻ്റെ അടിമയോട് “നിൽക്കൂ”, “ഇരിക്കൂ” എന്ന് പറഞ്ഞാൽ അത് അനുസരിക്കുക എന്നതാണ് അടിമയുടെ കടമ. നമ്മുടെ യജമാനനായ അല്ലാഹുവിൻ്റെ ഓരോ കൽപ്പനയുടെ മുന്നിലും “ഞങ്ങൾ കേട്ടു, ഞങ്ങൾ അനുസരിച്ചു” (سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا) എന്ന് പറയാൻ നമുക്ക് കഴിയണം.

ഈ പൂർണ്ണമായ അനുസരണത്തിൻ്റെ ഏറ്റവും മികച്ച മാതൃക സ്വഹാബത്തിന്റെ ജീവിതത്തിലാണ് നമുക്ക് കാണാൻ കഴിയുക. ഇമാം അബൂദാവൂദ് رحمه الله അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ‘സുനനിൽ’ ഉദ്ധരിക്കുന്ന ഒരു സംഭവം നോക്കുക:

عَنْ جَابِرٍ، قَالَ لَمَّا اسْتَوَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَوْمَ الْجُمُعَةِ قَالَ ‏”‏ اجْلِسُوا ‏”‏ ‏.‏ فَسَمِعَ ذَلِكَ ابْنُ مَسْعُودٍ فَجَلَسَ عَلَى بَابِ الْمَسْجِدِ فَرَآهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ ‏”‏ تَعَالَ يَا عَبْدَ اللَّهِ بْنَ مَسْعُودٍ ‏”‏ ‏.‏

ജാബിര്‍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ വിൽ നിന്ന് നിവേദനം : അബ്ദുല്ലാഹിബ്‌നു മസ്ഊദ് رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ഒരിക്കല്‍ ജുമുഅ നമസ്‌കാരത്തിന് പള്ളിയിലെത്തിയപ്പോള്‍ നബി ﷺ പ്രസംഗിക്കുകയായിരുന്നു. അദ്ദേഹം വാതില്‍ക്കലെത്തിയതേയുള്ളു. അപ്പോള്‍ കേള്‍ക്കുന്നത് ‘നിങ്ങള്‍ ഇരിക്കുവിന്‍’ എന്ന നബിﷺയുടെ കല്‍പനയാണ്. ഇത് കേട്ടമാത്രയില്‍ അബ്ദുല്ല رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ വാതില്‍ക്കല്‍ ഒറ്റയിരിപ്പിരുന്നു. ഇതു കണ്ട നബി ﷺ വിളിച്ചുപറഞ്ഞു: ‘അബ്ദുല്ലാ, മുന്നോട്ടു വന്നിരിക്കൂ’. (അബൂദാവൂദ് :1091 – സ്വഹീഹ് അല്‍ബാനി)

അല്ലാഹുവിൻ്റെ റസൂലിൻ്റെ കൽപ്പന കേട്ട ഉടൻ അദ്ദേഹം അത് പ്രാവർത്തികമാക്കി. ഇതാണ് യഥാർത്ഥ അനുസരണം.

പൂർണ്ണമായ കീഴ്‌വണക്കത്തിൻ്റെ ഫലം

ഖുർആനിലെ ആയത്ത് അവതരിച്ചു:

لِّلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۗ وَإِن تُبْدُوا۟ مَا فِىٓ أَنفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحَاسِبْكُم بِهِ ٱللَّهُ ۖ

ആകാശഭൂമികളിലുള്ളതെല്ലാം അല്ലാഹുവിന്റേതാകുന്നു. നിങ്ങളുടെ മനസ്സുകളിലുള്ളത് നിങ്ങള്‍ വെളിപ്പെടുത്തിയാലും മറച്ചു വെച്ചാലും അല്ലാഹു അതിന്റെ പേരില്‍ നിങ്ങളോട് കണക്ക് ചോദിക്കുക തന്നെ ചെയ്യും. (ഖു൪ആന്‍:2/284)

മനുഷ്യൻ്റെ മനസ്സിൽ വരുന്ന ചിന്തകൾക്ക് പോലും അല്ലാഹു വിചാരണ ചെയ്യും എന്ന ഈ ആയത്ത് സ്വഹാബത്തിന് വളരെ പ്രയാസകരമായി തോന്നി. അവർ നബി ﷺ യുടെ അടുക്കൽ വന്ന് പറഞ്ഞു: “അല്ലാഹുവിൻ്റെ റസൂലേ, ഞങ്ങൾക്ക് താങ്ങാൻ കഴിയാത്ത ഒരു കൽപ്പനയാണിത്.” അപ്പോൾ നബി ﷺ അവരോട് ചോദിച്ചു: “ഇസ്രാഈല്യർ ‘ഞങ്ങൾ കേട്ടു, ഞങ്ങൾ ധിക്കരിച്ചു’ എന്ന് പറഞ്ഞതുപോലെ നിങ്ങളും പറയാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നുവോ? മറിച്ച്, നിങ്ങൾ പറയേണ്ടത് ‘ഞങ്ങൾ കേട്ടു, ഞങ്ങൾ അനുസരിച്ചു’ എന്നാണ്.”

തങ്ങൾക്ക് പ്രയാസകരമായിരുന്നിട്ടും, സ്വഹാബത്ത് പൂർണ്ണമായി അല്ലാഹുവിൻ്റെ കൽപ്പനക്ക് കീഴൊതുങ്ങി. അവർ പറഞ്ഞു: “سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا” (ഞങ്ങൾ കേട്ടു, ഞങ്ങൾ അനുസരിച്ചു). അവർ തങ്ങളുടെ റബ്ബിന് മുന്നിൽ പൂർണ്ണമായി സമർപ്പിച്ചപ്പോൾ, അല്ലാഹു അവർക്ക് എളുപ്പമാക്കി കൊടുത്തു. അവൻ അടുത്ത ആയത്ത് അവതരിപ്പിച്ചു:

لَا يُكَلِّفُ ٱللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۚ

അല്ലാഹു ഒരാളോടും അയാളുടെ കഴിവില്‍ പെട്ടതല്ലാതെ ചെയ്യാന്‍ നിര്‍ബന്ധിക്കുകയില്ല. (ഖു൪ആന്‍:2/286)

സഹോദരങ്ങളേ, അല്ലാഹുവിനോടും അവൻ്റെ റസൂലിനോടുമുള്ള ഈ പൂർണ്ണമായ സമർപ്പണ മനോഭാവമാണ് നിങ്ങളെ നരകത്തിൽ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കുന്നത്. അന്ത്യനാളിൽ ഖേദിക്കുന്നവരുടെ കൂട്ടത്തിൽ നാം പെട്ടുപോകരുത്. അന്ന് അവർ വിലപിച്ചുകൊണ്ട് പറയും:

أَن تَقُولَ نَفْسٌ يَٰحَسْرَتَىٰ عَلَىٰ مَا فَرَّطتُ فِى جَنۢبِ ٱللَّهِ وَإِن كُنتُ لَمِنَ ٱلسَّٰخِرِينَ

എന്‍റെ കഷ്ടമേ, അല്ലാഹുവിന്‍റെ ഭാഗത്തേക്ക് ഞാന്‍ ചെയ്യേണ്ടതില്‍ ഞാന്‍ വീഴ്ചവരുത്തിയല്ലോ. തീര്‍ച്ചയായും ഞാന്‍ കളിയാക്കുന്നവരുടെ കൂട്ടത്തില്‍ തന്നെ ആയിപ്പോയല്ലോ എന്ന് വല്ല വ്യക്തിയും പറഞ്ഞേക്കും എന്നതിനാലാണിത്‌. (ഖു൪ആന്‍:39/56)

ഉപസംഹാരം

പ്രിയ സഹോദരങ്ങളേ, നഫ്‌സിനോടുള്ള ഈ നാല് അവകാശങ്ങൾ നാം ഓരോരുത്തരും മനസ്സിലാക്കുകയും ജീവിതത്തിൽ പകർത്തുകയും ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്.

1. തസ്‌കിയത്ത്: പാപങ്ങളിൽ നിന്ന് അകന്നും സൽകർമ്മങ്ങൾ ചെയ്തും നഫ്‌സിനെ ശുദ്ധീകരിക്കുക.

2. മുഹാസബ: എല്ലാ ദിവസവും സ്വയം വിചാരണ ചെയ്യുക.

3. കടത്തിൽ നിന്നുള്ള മോചനം: അത്യാവശ്യമില്ലാതെ കടം വാങ്ങാതിരിക്കുക.

4. നരകത്തിൽ നിന്നുള്ള സംരക്ഷണം: അല്ലാഹുവിൻ്റെ കൽപ്പനകൾ അനുസരിച്ചും വിലക്കുകൾ വർജ്ജിച്ചും നരകത്തിൽ നിന്ന് നഫ്‌സിനെ കാക്കുക.

 

 

www.kanzululoom.com