മനുഷ്യ ശരീരത്തിലെ ഒരു അത്ഭുത അവയവമാണ് ഹൃദയം. ശരീരത്തിന്റെ നേതാവാണ് ഹൃദയം എന്നും പറയാം. മനുഷ്യന്റെ നിലനില്‍പിനാവശ്യമായ രക്തത്തിന്റെ പ്രധാന പ്രവര്‍ത്തനം നടക്കുന്നതും ഹൃദയത്തിലൂടെയാണ്. ഹൃദയത്തിന്റെ ചലനം നമ്മുടെ ഇച്ഛയനുസരിച്ചല്ല. മനുഷ്യന് അതില്‍ ഒരു പങ്കും ഇല്ല. ആത്മീയമായി പറഞ്ഞാല്‍ മനുഷ്യന്റെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ ഉറവിടമാണ് ഹൃദയം.

ഹൃദയത്തിന് വ്യത്യസ്ഥ അവസ്ഥകളുണ്ട്. ചിലപ്പോള്‍ ലോലമാകുന്നു. ചിലപ്പോള്‍ കാഠിന്യമുള്ളതാകുന്നു. വിശ്വസിക്കുന്നു, നിഷേധിക്കുന്നു. അലസമാകുന്നു, ഊര്‍ജ്വസ്വലതയുള്ളതാകുന്നു. അഥവാ ഒരവസ്ഥയില്‍ നിന്ന് മറ്റൊരവസ്ഥയിലേക്ക് മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു.

ഇബ്‌നുമസ്ഊദ് رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ പറയുന്നു: തീര്‍ച്ചയായും ഹൃദയങ്ങള്‍ക്ക് ഒരു മുന്നിടലും പിന്തിരിയലുമുണ്ട്. അതിനാല്‍ അത് മുന്നിടുമ്പോള്‍ നിങ്ങള്‍ അതിനെ സ്വീകരിക്കുക. പിന്തിരിയുമ്പോള്‍ അതിനെ വിട്ടേക്കുക. ഹൃദയങ്ങള്‍ക്ക് നിങ്ങള്‍ ആശ്വാസം നല്‍കണം. കാരണം അതു വെറുത്താല്‍ അന്ധനായി മാറും. (ഇബ്‌നു മുഫ്‌ലീഹുല്‍ ഹസലി)

ഇരുമ്പിന് ക്ലാവ് പിടിക്കുന്നതുപോലുള്ള അവസ്ഥ ഹൃദയത്തിനുമുണ്ട്. ദൈവസ്മരണയും ക്വുര്‍ആന്‍ പാരായണവുമാണ് അതിനെ ശുദ്ധീകരിക്കാനുള്ള മാര്‍ഗം. ഇരുമ്പ് ഉപയോഗിക്കാതെ വെച്ചാല്‍ അതിന് ക്ലാവ് പിടിക്കും. അങ്ങനെ അതു നശിക്കും. ഹൃദയവും ഉപയോഗശൂന്യമാക്കി വെച്ചാല്‍ അജ്ഞത അതിനെ അതിജയിക്കുകയും അത് നശിക്കുകയും ചെയ്യും. മനുഷ്യന്‍ നന്നാകുന്നതും കേടുവരുന്നതും ഹൃദയത്തിന്റെ അവസ്ഥയനുസരിച്ചാണ്. അതുകൊണ്ട് ഹൃദയത്തെ നന്നാക്കാനുള്ള ശ്രമവും അധ്വാനവും എപ്പോഴും ആവശ്യമാണ്.  ഈ മാനദണ്ഡത്തിലാണ് താഴെ പറയുന്ന ഹദീസ് പരാമര്‍ശിക്കുന്നത്.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم : وَإِنَّ فِي الْجَسَدِ مُضْغَةً إِذَا صَلَحَتْ صَلَحَ الْجَسَدُ كُلُّهُ، وَإِذَا فَسَدَتْ فَسَدَ الْجَسَدُ كُلُّهُ‏.‏ أَلاَ وَهِيَ الْقَلْبُ

നബി ﷺ പറഞ്ഞു: അറിയുക, ശരീരത്തിൽ ഒരു മാംസ പിണ്ഡമുണ്ട്. അത് നന്നായാല്‍ ശരീരം മുഴുവനും നന്നായി. അത് ചീത്തയാകുന്ന പക്ഷം ശരീരം മുഴുവനും ചീത്തയായി. അറിയു, അത് ഹൃദയമാണ്. (ബുഖാരി:52)

ശിര്‍ക്ക്, കാപട്യം, സ്വയം പെരുമ, അഹങ്കാരം, അസൂയ തുടങ്ങി എല്ലാ തിന്മകളില്‍ നിന്നും ഹൃദയം ശുദ്ധമാക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഇങ്ങനെ ശുദ്ധമായ ഹൃദയത്തിനാണ് ‘അല്‍ക്വല്‍ബുസ്സലീം’ എന്നു പറയുന്നത്. ഇഹത്തിലും പരത്തിലും ഇത്തരം ഹൃദയമുള്ളവര്‍ക്കേ രക്ഷപ്പെടാനും വിജയിക്കാനും സാധിക്കുകയുള്ളൂ.

ഹൃദയത്തിന്റെ ശുദ്ധി അതിന്റെ ഉടമസ്ഥന് ഉപയോഗം നല്‍കും. സ്‌നേഹം, സാഹോദര്യം തുടങ്ങി എല്ലാ ഗുണങ്ങളും നല്‍കും. അപ്പോള്‍, നബി ﷺ  പറഞ്ഞതുപോലെ അങ്ങനെയുള്ളവര്‍ ‘പരസ്പരം ശക്തി നല്‍കുന്ന കെട്ടിടം’ പോലെയാകും. ഹൃദയത്തിന്റെ രോഗം അതിന്റെ ഉടമക്കും സമൂഹത്തിനും ദോഷം ചെയ്യും. ഹൃദയം ശരീരത്തിന് എപ്രകാരമാണോ അതുപോലെയാണ് ഒരു വ്യക്തി സമൂഹത്തിന്. വ്യക്തികള്‍ നന്നായാല്‍ സമൂഹം നന്നാകും. വ്യക്തികള്‍ കേടുവന്നാല്‍ സമൂഹം ദുഷിക്കും.

അല്ലാഹുവിനെ അറിയാനുള്ള വഴികള്‍ അല്ലാഹു മനുഷ്യന് നല്‍കിയിട്ടുണ്ട്. അതിന്റെയും അടിസ്ഥാനം ഹൃദയമാണ്. കര്‍മങ്ങള്‍ നിയ്യത്ത് (ഉദ്ദേശം) അനുസരിച്ചാണ്. നിയ്യത്തിന്റെ സ്ഥാനം ഹൃദയമാണ്. ‘തക്വ് വ (സൂക്ഷ്മത) ഇവിടെയാണെന്ന്’ എന്ന് പറഞ്ഞ് നബി ﷺ ഹൃദയത്തിലേക്കാണ് ചൂണ്ടിയത്. ശരീരത്തിലെ മറ്റു അവയവങ്ങള്‍ ഹൃദയത്തിന്റെ കീഴിലാണ്.

‘മാറ്റിമറിക്കുക’ എന്നാണ് ‘ക്വലബ’ എന്ന പദയത്തിന്റെ അര്‍ഥം. അതില്‍ നിന്നാണ് ‘ക്വല്‍ബ്’ (ഹൃദയം) ഉണ്ടായത്. മനുഷ്യനിലുണ്ടാകുന്ന വൈകാരികതകളും ഹൃദയത്തിലാണ്. ചില ഉദാഹരണങ്ങള്‍ ശ്രദ്ധിക്കുക.

ഈമാന്‍ (വിശ്വാസം) ഹൃദയത്തിലാണ്:

وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ ٱللَّهِ ۚ لَوْ يُطِيعُكُمْ فِى كَثِيرٍ مِّنَ ٱلْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ ٱلْإِيمَٰنَ وَزَيَّنَهُۥ فِى قُلُوبِكُمْ

അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂലാണ് നിങ്ങള്‍ക്കിടയിലുള്ളതെന്ന് നിങ്ങള്‍ മനസ്സിലാക്കണം. പല കാര്യങ്ങളിലും അദ്ദേഹം നിങ്ങളെ അനുസരിച്ചിരുന്നെങ്കില്‍ നിങ്ങള്‍ വിഷമിച്ച് പോകുമായിരുന്നു. എങ്കിലും അല്ലാഹു നിങ്ങള്‍ക്ക് സത്യവിശ്വാസത്തെ പ്രിയങ്കരമാക്കിത്തീര്‍ക്കുകയും നിങ്ങളുടെ ഹൃദയങ്ങളില്‍ അത് അലംകൃതമായി തോന്നിക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു… (ഖു൪ആന്‍:49/7)

مَن كَفَرَ بِٱللَّهِ مِنۢ بَعْدِ إِيمَٰنِهِۦٓ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُۥ مُطْمَئِنُّۢ بِٱلْإِيمَٰنِ وَلَٰكِن مَّن شَرَحَ بِٱلْكُفْرِ صَدْرًا فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِّنَ ٱللَّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ

വിശ്വസിച്ചതിന് ശേഷം അല്ലാഹുവില്‍ അവിശ്വസിച്ചവരാരോ അവരുടെ -തങ്ങളുടെ ഹൃദയം വിശ്വാസത്തില്‍ സമാധാനം പൂണ്ടതായിരിക്കെ നിര്‍ബന്ധിക്കപ്പെട്ടവരല്ല; പ്രത്യുത, തുറന്ന മനസ്സോടെ അവിശ്വാസം സ്വീകരിച്ചവരാരോ അവരുടെ- മേല്‍ അല്ലാഹുവിങ്കല്‍ നിന്നുള്ള കോപമുണ്ടായിരിക്കും. അവര്‍ക്ക് ഭയങ്കരമായ ശിക്ഷയുമുണ്ടായിരിക്കും. (ഖു൪ആന്‍:16/106)

ശാന്തി ഹൃദയത്തിലാണ്:

ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ ٱللَّهِ ۗ أَلَا بِذِكْرِ ٱللَّهِ تَطْمَئِنُّ ٱلْقُلُوبُ

അതായത് വിശ്വസിക്കുകയും അല്ലാഹുവെ പറ്റിയുള്ള ഓര്‍മ കൊണ്ട് മനസ്സുകള്‍ ശാന്തമായിത്തീരുകയും ചെയ്യുന്നവരെ. ശ്രദ്ധിക്കുക; അല്ലാഹുവെപ്പറ്റിയുള്ള ഓര്‍മ കൊണ്ടത്രെ മനസ്സുകള്‍ ശാന്തമായിത്തീരുന്നത്. (ഖു൪ആന്‍:13/28)

സമാധാനം ഹൃദയത്തിലാണ്:

هُوَ ٱلَّذِىٓ أَنزَلَ ٱلسَّكِينَةَ فِى قُلُوبِ ٱلْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدَادُوٓا۟ إِيمَٰنًا مَّعَ إِيمَٰنِهِمْ ۗ

അവനാകുന്നു സത്യവിശ്വാസികളുടെ ഹൃദയങ്ങളില്‍ ശാന്തി ഇറക്കികൊടുത്തത്, അവരുടെ വിശ്വാസത്തോടൊപ്പം കൂടുതല്‍ വിശ്വാസം ഉണ്ടായിത്തീരുന്നതിന് വേണ്ടി…(ഖു൪ആന്‍:48/4)

ഭയം ഹൃദയത്തിലാണ്:

ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَٱلصَّٰبِرِينَ عَلَىٰ مَآ أَصَابَهُمْ وَٱلْمُقِيمِى ٱلصَّلَوٰةِ وَمِمَّا رَزَقْنَٰهُمْ يُنفِقُونَ

അല്ലാഹുവെപ്പറ്റി പരാമര്‍ശിക്കപ്പെട്ടാല്‍ ഹൃദയങ്ങള്‍ കിടിലം കൊള്ളുന്നവരും തങ്ങളെ ബാധിച്ച ആപത്തിനെ ക്ഷമാപൂര്‍വം തരണം ചെയ്യുന്നവരും നമസ്‌കാരം മുറപോലെ നിര്‍വഹിക്കുന്നവരും നാം നല്‍കിയിട്ടുള്ളതില്‍ നിന്ന് ചെലവ് ചെയ്യുന്നവരുമത്രെ അവര്‍. (ഖു൪ആന്‍:22/35)

കീഴൊതുങ്ങലിന്റെ ബന്ധം ഹൃദയവുമായിട്ടാണ്

وَلِيَعْلَمَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْعِلْمَ أَنَّهُ ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَيُؤْمِنُوا۟ بِهِۦ فَتُخْبِتَ لَهُۥ قُلُوبُهُمْ ۗ

വിജ്ഞാനം നല്‍കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളവര്‍ക്കാകട്ടെ ഇത് നിന്റെ രക്ഷിതാവിങ്കല്‍ നിന്നുള്ള സത്യം തന്നെയാണെന്ന് മനസ്സിലാക്കിയിട്ട് ഇതില്‍ വിശ്വസിക്കുവാനും അങ്ങനെ അവരുടെ ഹൃദയങ്ങള്‍ ഇതിന്ന് കീഴ്‌പെടുവാനുമാണ് (അത് ഇടയാക്കുക.)… (ഖു൪ആന്‍:22/54)

ഹൃദയം ലോലമാകും:

ٱللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ ٱلْحَدِيثِ كِتَٰبًا مُّتَشَٰبِهًا مَّثَانِىَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ ٱلَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَىٰ ذِكْرِ ٱللَّهِ ۚ

അല്ലാഹുവാണ് ഏറ്റവും ഉത്തമമായ വര്‍ത്തമാനം അവതരിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. അഥവാ വചനങ്ങള്‍ക്ക് പരസ്പരം സാമ്യമുള്ളതും ആവര്‍ത്തിക്കപ്പെടുന്ന വചനങ്ങളുള്ളതുമായ ഒരു ഗ്രന്ഥം. തങ്ങളുടെ രക്ഷിതാവിനെ ഭയപ്പെടുന്നവരുടെ ചര്‍മങ്ങള്‍ അതു നിമിത്തം രോമാഞ്ചമണിയുന്നു. പിന്നീട് അവരുടെ ചര്‍മങ്ങളും ഹൃദയങ്ങളും അല്ലാഹുവെ സ്മരിക്കുന്നതിനായി വിനീതമാവുകയും ചെയ്യുന്നു. (ഖുർആൻ:39/23)

ഖുശൂഅ് (ഭയഭക്തി) ഹൃദയത്തില്‍ നിന്നാണ്:

أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ ٱللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ ٱلْحَقِّ وَلَا يَكُونُوا۟ كَٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ مِن قَبْلُ

സത്യവിശ്വാസികള്‍ക്ക് അവരുടെ ഹൃദയങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിനെ പറ്റിയുള്ള സ്മരണയിലേക്കും, അവതരിച്ചു കിട്ടിയ സത്യത്തിലേക്കും കീഴൊതുങ്ങുവാനും തങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പ് വേദഗ്രന്ഥം നല്‍കപ്പെട്ടവരെപ്പോലെ ആകാതിരിക്കുവാനും സമയമായില്ലേ? (ഖു൪ആന്‍:57/16)

ശുദ്ധീകരണം ഹൃദയത്തിലാണ് വേണ്ടത്:

قُل لَّوْ كُنتُمْ فِى بُيُوتِكُمْ لَبَرَزَ ٱلَّذِينَ كُتِبَ عَلَيْهِمُ ٱلْقَتْلُ إِلَىٰ مَضَاجِعِهِمْ ۖ وَلِيَبْتَلِىَ ٱللَّهُ مَا فِى صُدُورِكُمْ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِى قُلُوبِكُمْ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ

(നബിയേ,) പറയുക: നിങ്ങള്‍ സ്വന്തം വീടുകളില്‍ ആയിരുന്നാല്‍ പോലും കൊല്ലപ്പെടാന്‍ വിധിക്കപ്പെട്ടവര്‍ തങ്ങള്‍ മരിച്ചുവീഴുന്ന സ്ഥാനങ്ങളിലേക്ക് (സ്വയം) പുറപ്പെട്ട് വരുമായിരുന്നു. നിങ്ങളുടെ മനസ്സുകളിലുള്ളത് അല്ലാഹു പരീക്ഷിച്ചറിയുവാന്‍ വേണ്ടിയും,നിങ്ങളുടെ ഹൃദയങ്ങളിലുള്ളത് ശുദ്ധീകരിച്ചെടുക്കുവാന്‍ വേണ്ടിയുമാണിതെല്ലാം. മനസ്സുകളിലുള്ളതെല്ലാം അറിയുന്നവനാകുന്നു അല്ലാഹു. (ഖു൪ആന്‍:3/154)

أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَمْ يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ ۚ لَهُمْ فِى ٱلدُّنْيَا خِزْىٌ ۖ وَلَهُمْ فِى ٱلْـَٔاخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ

…. അത്തരക്കാരുടെ മനസ്സുകളെ ശുദ്ധീകരിക്കുവാന്‍ അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിച്ചിട്ടില്ല. അവര്‍ക്ക് ഇഹലോകത്ത് അപമാനമാണുള്ളത്. പരലോകത്ത് അവര്‍ക്ക് കനത്ത ശിക്ഷയുണ്ടായിരിക്കുകയും ചെയ്യും. (ഖു൪ആന്‍:5/41)

‘ക്വല്‍ബ്’ എന്ന പദം രണ്ട് അര്‍ഥങ്ങളില്‍ ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്.

1. നെഞ്ചിന്റെ ഇടതു വശത്തു സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ട മാംസപിണ്ഡം.

2. മനുഷ്യന്റെ ആത്മീയ വശം. അല്ലാഹുവിന്റെ അത്ഭുതകരമായ പ്രവര്‍ത്തനം. മനുഷ്യനെ മനുഷ്യനാക്കുന്നത് ഈ ആത്മീയ വശമാണ്. അതാണ് നമ്മുടെ ചര്‍ച്ചാവിഷയം. അറബിയില്‍ പല പദങ്ങളും ഹൃദയത്തിന് വേണ്ടി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്.

وَمَا تُخْفِى صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ

അവരുടെ മനസ്സുകള്‍ ഒളിച്ച് വെക്കുന്നത് കൂടുതല്‍ ഗുരുതരമാകുന്നു. (ഖു൪ആന്‍:3/118)

ഇവിടെ ‘സ്വദ്ര്‍’ എന്ന പദമാണ് വന്നിട്ടുള്ളത്. ‘നഫ്‌സ്’ എന്നും പറയാറുണ്ട്.

وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِىٓ أَنفُسِكُمْ فَٱحْذَرُوهُ

നിങ്ങളുടെ മനസ്സുകളിലുള്ളത് അല്ലാഹു അറിയുന്നണ്ടെന്ന് നിങ്ങള്‍ മനസ്സിലാക്കുകയും അവനെ നിങ്ങള്‍ ഭയപ്പെടുകയും ചെയ്യുക. (ഖു൪ആന്‍:2/235)

ഇവിടെ ‘നഫ്‌സ്’ എന്ന പ്രയോഗമാണ് വന്നിട്ടുള്ളത്. അറബികള്‍ റൂഹിന്റെ (ആത്മാവ്) സ്ഥാനത്ത് നഫ്‌സ് എന്നും നഫ്‌സിന്റെ സ്ഥാനത്ത് റൂഹ് എന്നും പറയാറുണ്ട്.

കര്‍മങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനം ഹൃദയമാണെന്ന് പറഞ്ഞല്ലോ. അതിനാല്‍ തന്നെ ആക്ഷേപവും പുകഴ്‌വാക്കും ഹൃദയത്തിന് നേരെയാണ് ചെല്ലാറുള്ളത്.

ഹൃദയം കഠിനമാകും, ലോലമാകും, സുരക്ഷിതമാകും, രോഗിയാകും, ഹൃദയം നശിക്കും. ഈ അവസ്ഥകള്‍ക്കനുസരിച്ച് ശരീരത്തിന്റെ അവയവങ്ങളും പ്രവര്‍ത്തിക്കും.

ഹൃദയം നന്നാക്കുക

ഹൃദയം രണ്ടുതരമുണ്ടെന്ന് നാം മനസ്സിലാക്കി. ഒന്ന്, സുരക്ഷിതമാക്കപ്പെട്ട ഹൃദയം. രണ്ട്, രോഗം ബാധിച്ച ഹൃദയം. “കുറ്റമറ്റ ഹൃദയവുമായി (ക്വൽബുൻ സലീം) അല്ലാഹുവിങ്കൽ ചെന്നവർക്കൊഴികെ” എന്ന് ഖുർആൻ 26/89 ൽ പറയുന്നത് കാണാം.

ഇവിടെ ‘കുറ്റമറ്റത്’ എന്നതിന് വ്യത്യസ്‌ത വ്യാഖ്യാനങ്ങൾ നൽകപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ശിർക്കിൽ നിന്നും കുറ്റമറ്റത് എന്ന് ഇബ്നു അബ്ബാസ് رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ വിൻ്റെ വ്യാഖ്യാന ഗ്രന്ഥത്തിലുണ്ട്. ദുഃസ്വഭാവങ്ങളിൽ നിന്നും സുരക്ഷിതമായത് എന്ന വിശദീകരണവും വന്നിട്ടുണ്ട്. അസൂയ, പക, അഹങ്കാരം എന്നീ ദൂഷ്യങ്ങൾ ഇല്ലാത്തത് എന്നും അർഥം വന്നിട്ടുണ്ട്. (അഹ്കാമുൽ ഖുർആൻ: 3/459)

തൗഹീദ് കൊണ്ട് ആത്മാർഥമാക്കപ്പെട്ടത് അഥവാ ശിർക്കില്ലാത്തത് എന്നാണ് ത്വബ്‌രി പറയുന്നത്. (23/69)

പിഴച്ച വിശ്വാസങ്ങളിൽ നിന്നും ദുഃസ്വഭാവങ്ങളിൽ നിന്നും മുക്തമായ ഹൃദയം എന്ന് ചുരുക്കം. ഹൃദയത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനപരമായ പ്രകൃതം ശുദ്ധിയാണ്. മനുഷ്യൻ ചെയ്യുന്ന തിന്മകളുടെ ഭാഗമായാണ് അത് നശിക്കുന്നത്. എന്നാൽ, കൃത്യമായ ചികിത്സ നൽകിയാൽ അത് അതിന്റെ ശുദ്ധപ്രകൃതിയിലേക്ക് വീണ്ടും മടങ്ങുന്നതാണ്.

ശരീരത്തെ ബാധിക്കുന്ന ദുർബലതയാണ് രോഗം. ഇത് ഹൃദയത്തെയും ബാധിക്കും. ശരീരത്തെ ബാധിക്കുന്ന രോഗങ്ങളെക്കാൾ കഠിനവും ഗൗരവമേറിയതുമാണ് ഹൃദയത്തെ ബാധിക്കുന്ന രോഗങ്ങൾ. കാരണം ഹൃദയത്തിന് രോഗം ബാധിച്ചാൽ ഇഹലോകവും പരലോകവും നഷ്‌ടമാകും. ഹൃദയത്തിന് രോഗം ബാധിച്ചവരാണ് ഇന്ന് കൂടുതലും ഉള്ളത്. ഞാനൊരു രോഗിയാണെന്ന് പോലും അവൻ അറിയുന്നില്ല.

ഇമാം ഗസ്സാലി പറയുന്നു: “ശരീരത്തിലെ ഓരോ അവയവവും ഓരോ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കായി സൃഷ്ട‌ിക്കപ്പെട്ടവയാണ്. അതിന് രോഗം ബാധിക്കുക എന്നു പറഞ്ഞാൽ ആ അവയവത്തിൽ നിന്നുണ്ടാകേണ്ട പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഉണ്ടാകാതിരിക്കുകയും അതിനു സാധ്യമാകാതെ വരലുമാണ്. കൈകൊണ്ട് പിടിക്കാൻ കഴിയാതാകുന്നത് അതിൻ്റെ രോഗമാണ്. കാണാൻ കഴിയാതാകുന്നത് കണ്ണിനെ ബാധിക്കുന്ന രോഗമാണ്. ഇപ്രകാരം തന്നെയാണ് ഹൃദയവും. അതിന് അതിന്റേതായ പ്രവർത്തനങ്ങളുണ്ട്. അറിവ്, ഹിക്‌മത്ത്, ജ്ഞാനം, അല്ലാഹുവിനെ സ്നേഹിക്കുക, അവനെ ആരാധിക്കുക, അവനെക്കുറിച്ചുള്ള സ്‌മരണയിൽ ആസ്വാദനം കണ്ടെത്തുക, മറ്റു താൽപര്യങ്ങളെക്കാൾ അതിനു പ്രാധാന്യം നൽകുക തുടങ്ങിയവയാണ് ഹൃദയത്തിൻ്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ” (ഇഹ്‌യാഅ്- 3/63)

ഇപ്പറഞ്ഞത് ജൈവികമല്ലാത്ത പ്രവർത്തനങ്ങളെ കുറിച്ചാണ്. ഇത്തരം കാര്യങ്ങൾ നടക്കാതെ വരുമ്പോൾ ഹൃദയത്തിന് രോഗം ബാധിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് മനസ്സിലാക്കണം. ഹൃദയ രോഗത്തെപ്പറ്റി അല്ലാഹു ഖുർആനിൽ പലയിടങ്ങളിലായി പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. അൽബക്വറ: 10, അൽമാഇദ:52, അൽഅൻഫാൽ:49, അത്തൗബ: 125, അൽഹജ്ജ്:53, അൽഅഹ്‌സാബ്:12, 32, 60. മുഹമ്മദ്:20, 29, അൽമുദ്ദഥിർ: 31 തുടങ്ങിയ സൂക്തങ്ങൾ നോക്കുക.

ഈ സൂക്തങ്ങൾ പരിശോധിച്ചാൽ രണ്ട് തരം രോഗങ്ങളാണ് അവയിൽ പരാമർശിക്കുന്നതെന്ന് കാണാം.

1) നിഫാഖ് (കാപട്യം), ശിർക്ക് (ബഹുദൈവവരാധന). കുഫ്റ് (അവിശ്വാസം) എന്നീ രോഗങ്ങൾ.

2) തിന്മയിലേക്കുള്ള ചായ്‌വ്.

അബൂഹയ്യാൻ തൻ്റെ വ്യാഖ്യാന ഗ്രന്ഥമായ ബഹ്റുൽ മുഹീത്വിൽ (1/95-96) പറയുന്നത് ഹൃദയത്തെ ബാധിക്കുന്ന 27 രോഗങ്ങളുണ്ട് എന്നാണ്. ഇത്തരം രോഗങ്ങൾ ഉണ്ടാകുമ്പോൾ അവ ഹൃദയത്തെ അതിജയിക്കുകയും ആധിപത്യം ചെലുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. ആ ഹൃദയത്തിൻ്റെ ഉടമ നശിച്ചതു തന്നെ.

നിർജീവ ഹൃദയം

സത്യനിഷേധികളുടെയും കപ‌ടവിശ്വാസികളുടെയും ഹൃദയം ‘നിർജീവമായ ഹൃദയം’ (കൽബുൽ മയ്യിത് എന്ന വിശേഷണത്തിന് അർഹമാണ്. അതിൽ ജീവൻ ഇല്ല. ശരീരത്തിൻ്റെ ജീവനോടെയുള്ള നിലനിൽപ് ഭക്ഷണവും വെള്ളവും ഉപയോഗിക്കുമ്പോഴാണ്. എന്നാൽ ഹൃദയത്തിൻ്റെ നിലനിൽപ് ദൈവസ്മരണ, പശ്ചാതാപം, പാപങ്ങൾ വെടിയൽ, ആരാധനകൾ, ക്വർആൻ പരായണം എന്നിവയിലൂടെയാണ്. അവയില്ലെങ്കിൽ ആ ഹൃദയത്തിന് ജീവനില്ലെന്ന് അർഥം. നന്മയെ നന്മയായി കാണാനോ, തിന്മയെ തിന്മയായി കാണാനോ ഇത്തരം ഹൃദയങ്ങൾക്ക് സാധ്യമല്ല.

രോഗാതുര ഹൃദയം

വിശ്വാസം ഉണ്ട്. പക്ഷേ, വികാരങ്ങളും ഇഛകളും സംശയങ്ങളും അതിനെ അതിജയിച്ചിരിക്കുന്നു. അസൂയയും അഹങ്കാരവും ലോകമാന്യതയുമെല്ലാം അതിലുണ്ട്. എന്നാൽ നന്മകളും ഉണ്ട്. ഹൃദയത്തെ രോഗിയാക്കുന്നതിൽ തിന്മകൾക്ക് പങ്കുണ്ട്. അവയവങ്ങളുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഹൃദയത്തിൽ സ്വാധീനമുണ്ടാക്കുന്നു എന്നതാണതിനുകാരണം.

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏”‏ إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا أَخْطَأَ خَطِيئَةً نُكِتَتْ فِي قَلْبِهِ نُكْتَةٌ سَوْدَاءُ فَإِذَا هُوَ نَزَعَ وَاسْتَغْفَرَ وَتَابَ سُقِلَ قَلْبُهُ وَإِنْ عَادَ زِيدَ فِيهَا حَتَّى تَعْلُوَ قَلْبَهُ وَهُوَ الرَّانُ الَّذِي ذَكَرَ اللَّهُ ‏:‏ ‏(‏ كلاَّ بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ ‏)‏ ‏”‏ ‏.

അബൂഹുറൈറ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ വിൽ നിന്ന് നിവേദനം: നബി ﷺ പറഞ്ഞു: ഒരു അടിമ തെറ്റു ചെയ്‌താൽ ഹൃദയത്തിൽ ഒരു കറുത്ത പുള്ളിവീഴും. തെറ്റിൽ നിന്നൊഴിവായി പാപമോചനം തേടിയാൽ ഹൃദയം ശുദ്ധീകരിക്കപ്പെടും. വീണ്ടും തെറ്റിലേക്ക് മടങ്ങിയാൽ, അത് ഹൃദയത്തെ അതിജയിച്ചാൽ അതിന് കറബാധിക്കും. ഇതിനെക്കുറിച്ചാണ് അല്ലാഹു ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞത്: {അല്ല; പക്ഷേ, അവർ പ്രവർത്തിച്ചുക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നത് അവരുടെ ഹൃദയങ്ങളിൽ കറയുണ്ടാക്കി യിരിക്കുന്നു. (മുത്വഫ്‌ഫിഫീൻ :14)} (തുർമുദി).

വിറക് കൊള്ളിയിൽ തീ പടരുന്നപോലെ തിന്മകൾ ഹൃദയത്തെ പിടികൂടുമെ ന്നാണ് നബി പറഞ്ഞത്. തിന്മ ചെയ്താൽ കറുത്ത പുള്ളിവീഴും. നന്മചെയ്താൽ വെളുത്ത പുള്ളി വീഴും. അങ്ങനെ ഒന്നുകിൽ തെളിഞ്ഞ ഹൃദയം, അല്ലെങ്കിൽ കറുത്തിരുണ്ട ഹൃദയം ആയി മാറും. കറുത്തിരുണ്ട ഹൃദയം കമഴ്ത്തി വെച്ച പാത്രം പോലെയായിരിക്കും. ഒരു നന്മയും അതിലേക്ക് കയറുകയില്ല. ഒരു തിന്മയെയും മാറ്റിവെക്കുകയില്ല. ഇഛകളല്ലാതെ മറ്റൊന്നും സ്വീകരിക്കുകയില്ല. (മുസ്‌ലിം)

കുറ്റമറ്റ ഹൃദയം

പാപമില്ലാത്ത, തിന്മയില്ലാത്ത, ദുസ്സ്വഭാവങ്ങളില്ലാത്ത, ദുഷിച്ച വിശ്വാസങ്ങളില്ലാത്ത, സംസ്‌കരിക്കപ്പെട്ട ഹൃദയമാണിത്. ഹൃദയത്തിന്റെ ഈ നിലക്കുള്ള ശുദ്ധീകരണത്തിനു വേണ്ടിയാണ് തിന്മകളിൽ നിന്ന് വിട്ടുനിൽക്കാൻ അല്ലാഹു കൽപിച്ചത്.

وَذَرُوا۟ ظَٰهِرَ ٱلْإِثْمِ وَبَاطِنَهُۥٓ ۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكْسِبُونَ ٱلْإِثْمَ سَيُجْزَوْنَ بِمَا كَانُوا۟ يَقْتَرِفُونَ

പാപത്തില്‍ നിന്ന് പ്രത്യക്ഷമായതും പരോക്ഷമായതും നിങ്ങള്‍ വെടിയുക. പാപം സമ്പാദിച്ച് വെക്കുന്നവരാരോ അവര്‍ ചെയ്ത് കൂട്ടുന്നതിന് തക്ക പ്രതിഫലം തീര്‍ച്ചയായും അവര്‍ക്ക് നല്‍കപ്പെടുന്നതാണ്‌. (ഖു൪ആന്‍:6/120)

وَلَا تَقْرَبُوا۟ ٱلْفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ ۖ

പ്രത്യക്ഷവും പരോക്ഷവുമായ നീചവൃത്തികളെ നിങ്ങള്‍ സമീപിച്ച് പോകരുത്‌. (ഖു൪ആന്‍:6/151)

ഇത്തരത്തിലുള്ള ഒരു ഹൃദയത്തിന്റെ ഉടമയായിരുന്നു മുഹമ്മദ് നബി. അദ്ദേഹത്തെക്കുറിച്ച് അല്ലാഹു പറയുന്നു:

وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ

തീര്‍ച്ചയായും താങ്കൾ മഹത്തായ സ്വഭാവത്തിലാകുന്നു. (ഖു൪ആന്‍:68/4)

സൽസ്വഭാവമകട്ടെ പരലോകത്ത് തുലാസ്സിൽ ഏറ്റവും കനം തൂങ്ങുന്ന ഒന്നാണ്. അതിന് ഹൃദയം നന്നാകണം.

ഹൃദയത്തിന്റെ സ്വാധീനം സമൂഹത്തിൽ

വ്യക്തിവിശുദ്ധി ഹൃദയവിശുദ്ധിയിലൂടെയാണന്ന് മുൻ ലേഖനങ്ങളിൽ നിന്ന് നാം മനസ്സിലാക്കി. മനുഷ്യൻറെ നന്മയും സുരക്ഷയുമെല്ലാം ഹൃദയത്തിന്മേൽ പണയപ്പെടുത്തപ്പെട്ടതാണ്. ഹൃദയം അതിന്റെ ശുദ്ധവും ആരോഗ്യപരവുമായ അവസ്ഥയിൽ നിലകൊള്ളലാണ് ഹൃദയത്തിൻ്റെ ‘സലാമത്ത്.’ അല്ലാഹുവിനെയും റസൂലിനെയും സ്നേഹിക്കണം. ആ സ്നേഹത്തിന് എല്ലാറ്റിനെക്കാളും മുൻഗണന കൊടുക്കണം. വിശ്വാസികളെ സ്നേഹിക്കണം, അങ്ങനെ വിശ്വാസത്തിൽ അധിഷ്ഠിതമായ ശ്രേഷ്ഠസ്വഭാവങ്ങൾ കൊണ്ട് വെളിച്ചം നിറഞ്ഞതായിരിക്കണം നമ്മുടെ ഹൃദയം. അതാണ് സലീമായ ഹൃദയം.

സമൂഹം എന്നുപറഞ്ഞാൽ വ്യക്തികളുടെ കൂട്ടമാണ്. അവർ ഒറ്റ ശരീരമാണ്. എല്ലാവരുടെയും ഹൃദയങ്ങൾ നന്നായാൽ പരസ്‌പര സ്നേഹത്തോടെയും കാരുണ്യത്തോടെയും അവർക്ക് ജീവിക്കാൻ കഴിയും. വെറുപ്പും ഭിന്നതകളും ഇല്ലാത്ത ഒരു കൂട്ടം! തന്റെ സഹോദരന് പ്രയാസമുണ്ടാകുന്ന എല്ലാം തനിക്കും പ്രയാസമായി തോന്നണം. അവനെ സന്തോഷിപ്പിക്കുന്നത് തന്നെയും സന്തോഷിപ്പിക്കണം.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏: الْمُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِ كَالْبُنْيَانِ يَشُدُّ بَعْضُهُ بَعْضًا ‏

നബി ﷺ പറഞ്ഞു: ഒരു സത്യവിശ്വാസി മറ്റൊരു സത്യവിശ്വാസിക്ക് കെട്ടിടം പോലെയാണ്. ഒന്ന് മറ്റൊന്നിനെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നു. (മുസ്‌ലിം)

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم :‏ مَثَلُ الْمُؤْمِنِينَ فِي تَوَادِّهِمْ وَتَرَاحُمِهِمْ وَتَعَاطُفِهِمْ مَثَلُ الْجَسَدِ إِذَا اشْتَكَى مِنْهُ عُضْوٌ تَدَاعَى لَهُ سَائِرُ الْجَسَدِ بِالسَّهَرِ وَالْحُمَّى

നബി ﷺ പറഞ്ഞു: സ്നേഹത്തിലും കാരുണ്യത്തിലും അനുകമ്പയിലും സത്യവിശ്വാസികൾ ഒറ്റ ശരീരം പോലെയാണ്. ശരീരത്തിലെ ഒരു അവയവത്തിന് പ്രയാസങ്ങൾ ബാധിച്ചാൽ ഉറക്കമിളച്ചും പനിച്ചും മറ്റു അവയവങ്ങൾ അതിനോട് സഹകരിക്കുന്നു. (ബുഖാരി, മുസ്ലിം)

ശക്തമായ ചില കാര്യ ങ്ങളാണ് നബി ﷺ ഇവിടെ പഠിപ്പിക്കുന്നത്.

1. പരസ്പര സ്നേഹം: സമൂഹത്തിലെ വ്യക്തികൾക്കിടയിൽ ഉണ്ടാകേണ്ട ഒരു ആത്മബന്ധമാണിത്. ഞാൻ സമൂഹത്തിൻ്റെ ഭാഗമാണെന്നും സമൂഹം എന്റെതാണെന്നും ഓരോരുത്തർക്കും തോന്നണം.

2. പരസ്‌പര കാരുണ്യം: പരസ്‌പരം പങ്കുവെക്കലും കൈമാറലുമാണിത്. അതു സന്തോഷത്തിലും സന്താപത്തിലും വേണം. മറ്റുള്ളവരോടുണ്ടാകുന്ന മനസ്സിന്റെ പ്രവർത്തനമാണിത്. മേൽപറഞ്ഞ രണ്ട് സ്വഭാവങ്ങളും ഒരു വ്യക്തിയിൽ കാണപ്പെട്ടാൽ ദുഷിച്ച ഒന്നും അവനിൽ നിന്ന് പുറത്തേക്ക് വരില്ല. എനിക്ക് മറ്റുള്ളവരെ അടക്കി ഭരിക്കണമെന്ന ചിന്തയോ അതിലൂടെ പൊട്ടിമുളക്കുന്ന അസൂയയോ പകയോ ഉണ്ടാവുകയില്ല. എനിക്കെല്ലാം വേണം, മറ്റുള്ളവർക്കൊന്നും ഉണ്ടാകരുത് എന്ന തോന്നലുണ്ടാവുകയില്ല.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم :لا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى يُحِبَّ لأَخِيهِ مَا يُحِبُّ لِنَفْسِهِ ‏‏‏.

നബി ﷺ പറഞ്ഞു: തനിക്ക് ഇഷ്‌ടപ്പെടുന്നത് തന്റെ സഹോദരനും ഇഷ്‌ടപ്പെടുന്നതുവരെ നിങ്ങൾ സത്യവിശ്വാസികളാവുകയില്ല. (ബുഖാരി, മുസ്ലിം).

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏: لاَ تَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى تُؤْمِنُوا وَلاَ تُؤْمِنُوا حَتَّى تَحَابُّوا ‏.‏

നബി ﷺ പറഞ്ഞു: എൻ്റെ ആത്മാവ് അവരുടെ കയ്യിലാണോ അവൻ തന്നെയാണു സത്യം, നിങ്ങൾ വിശ്വസിക്കുന്നതുവരെ സ്വർഗത്തിൽ പ്രവേശിക്കുകയില്ല. പരസ്‌പരം സ്നേഹിക്കുന്നതുവരെ നിങ്ങൾ വിശ്വാസികളാവുകയില്ല. (മുസ്‌ലിം)

എന്നാൽ ഇതിനു പകരം പരസ്‌പര വെറുപ്പാണെങ്കിലോ? എല്ലാ നന്മകളെയും നശിപ്പിച്ചുകളയാൻ അതു മാത്രം മതി.

നബി ﷺ പറഞ്ഞു: പരസ്‌പര വിദ്വേഷവും അസൂയയും മുൻസമൂഹങ്ങളെ ബാധിച്ച രോഗമാണ്. അതു നിങ്ങളിലും ഇഴഞ്ഞു വരുന്നു. ദീനിനെ നശിപ്പിച്ച് (വടിച്ച്) കളയുന്നതാണ് പരസ്‌പരമുള്ള നിങ്ങളുടെ വെറുപ്പ് . അല്ലാഹുവാണ് സത്യം! വിശ്വാസികളാവാതെ നിങ്ങൾ സ്വർഗത്തിൽ പ്രവേശിക്കുകയില്ല. പരസ്‌പരം സ്നേഹിക്കാതെ വിശ്വാസികളാവുകയുമില്ല. സ്നേഹം നിലനിർത്താനാവശ്യമായ ഒന്ന് ഞാൻ പറഞ്ഞുതരട്ടെയോ? നിങ്ങൾക്കിടയിൽ പരസ്‌പരം സലാം വ്യാപിപ്പിക്കുക. (ബസ്സാർ).

لاَ تَحَاسَدُوا وَلاَ تَنَاجَشُوا وَلاَ تَبَاغَضُوا وَلاَ تَدَابَرُوا وَلاَ يَبِعْ بَعْضُكُمْ عَلَى بَيْعِ بَعْضٍ وَكُونُوا عِبَادَ اللَّهِ إِخْوَانًا ‏.‏ الْمُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِمِ لاَ يَظْلِمُهُ وَلاَ يَخْذُلُهُ وَلاَ يَحْقِرُهُ ‏.‏ التَّقْوَى هَا هُنَا ‏”‏ ‏.‏ وَيُشِيرُ إِلَى صَدْرِهِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ ‏”‏ بِحَسْبِ امْرِئٍ مِنَ الشَّرِّ أَنْ يَحْقِرَ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ كُلُّ الْمُسْلِمِ عَلَى الْمُسْلِمِ حَرَامٌ دَمُهُ وَمَالُهُ وَعِرْضُهُ ‏”‏ ‏.‏

നബി ﷺ പറഞ്ഞു: നിങ്ങൾ പരസ്‌പരം അസൂയ കാണിക്കരുത്, ചുഴിഞ്ഞന്വേഷിക്കരുത്, വെറുക്കരുത്, ശത്രുത കാണിക്കരുത്, സഹോദരൻ്റെ കച്ചവടത്തിൽ ഇടയിൽ കയറി കച്ചവടം ചെയ്യരുത്. അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകളേ, നിങ്ങൾ സഹോദരന്മാരാകുക. ഒരു മുസ്ലിം മറ്റൊരു മുസ്‌ലിമിൻ്റെ സഹോദരനാണ്. അവനെ അക്രമിക്കരുത്, നിന്ദിക്കരുത്, അപമാനിക്കരുത്. തക്‌വ (സൂക്ഷത) ഇവിടെയാണ് (നബി ﷺ തൻ്റെ ഹൃദയത്തിൻ്റെ ഭാഗത്തേക്ക് മൂന്ന് തവണ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചു). ഒരു വ്യക്തി തൻ്റെ മുസ്‌ലിമായ സഹോദരനെ അപമാനിച്ചാൽ തന്നെ അവൻ തിന്മ ചെയ്‌തതിനു മതിയായതാണ്. ഒരു മുസ്‌ലിം മറ്റൊരു മുസ്‌ലിമിന് പവിത്രമാണ്. അവൻ്റെ രക്തവും സമ്പത്തും അഭിമാനവും. (ബുഖാരി, മുസ്‌ലിം)

അസൂയയും വിദ്വേഷവും ചുഴിഞ്ഞന്വേഷണവുമൊക്കെ ഹൃദയത്തിൻ്റെ ആരോഗ്യത്തെ ബാധിക്കുന്ന തകരാറുകളാണ്. ഒരു മുസ്‌ലിം മറ്റൊരു മുസ്ലിമിനെ നിന്ദ്യനായി കാണൽ അവനിൽ അഹങ്കാരമെന്ന രോഗമുണ്ടെന്ന് അറിയിക്കുന്നു: “സത്യത്തെ അവഗണിക്കലും ജനങ്ങളെ പുഛിച്ചുതള്ളലുമാണ് അഹങ്കാരം” (മുസ്ലിം) എന്ന് നബി ﷺ അറിയിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഹൃദയം നന്നായാലല്ലാതെ ഇതൊന്നും ഒഴിവാക്കാൻ കഴിയുകയില്ല. സമൂഹത്തിന്റെ ശക്തിയിലും ഭദ്രതയിലും സുരക്ഷിതത്വത്തിലും എത്രയാണ് ഹൃദയത്തിൻ്റെ സ്വാധീനമെന്ന് ഉപരിസൂചിത വരികളിൽ നിന്നും നമുക്ക് വ്യക്തമായി. മനസ്സുകളുടെ ഒന്നിക്കൽ ദീനിനെ സംരക്ഷിക്കുകയും ശത്രുവിനെ പരാജയപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യും. പരസ്‌പ ര വിദ്വേഷം സുരക്ഷയുടെ കെട്ടുറപ്പ് നശിപ്പിക്കുകയും തകർക്കുകയും ചെയ്യും.

സമൂഹത്തിലെ വ്യക്തികളുടെ ഹൃദയം കുറ്റമറ്റതായാൽ സ്നേഹവും കാരുണ്യവും അവരുടെ നേതൃത്വം ഏറ്റെടുക്കും. പരദൂഷണം പറയില്ല, ദുരാരോപണമുന്നയിക്കില്ല, അസഭ്യം പറയില്ല, രഹസ്യങ്ങൾ പരസ്യപ്പെടുത്തുകയോ ചാരപ്പണി നടത്തുകയോ ഇല്ല. പക്ഷേ, എന്താണിന്നത്തെ സമൂഹത്തിൻ്റെ അവസ്ഥ! അഹങ്കാരം, കിടമത്സരം, നശീകരണചിന്ത.. എങ്ങോട്ടാണ് മുസ്‌ലിം സമൂഹം പോകുന്നത്?

പ്രവാചകാനുചരന്മാരിലേക്ക് നോക്കുക. അവർ വലിയവരെ ബഹുമാനിച്ചിരുന്നു. ചെറിയവരോട് കാരുണ്യം കാണിച്ചിരുന്നു. അവരുടെ സ്നേഹവും ബന്ധവും അടുപ്പവും സലീമായ അവരുടെ ഹൃദയങ്ങളിൽ നിന്നും നിർഗളിച്ച പ്രകാശ കിരണങ്ങളായിരുന്നു.

وَٱلَّذِينَ تَبَوَّءُو ٱلدَّارَ وَٱلْإِيمَٰنَ مِن قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَلَا يَجِدُونَ فِى صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِّمَّآ أُوتُوا۟ وَيُؤْثِرُونَ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ ۚ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِۦ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ

അവരുടെ (മുഹാജിറുകളുടെ) വരവിന് മുമ്പായി വാസസ്ഥലവും വിശ്വാസവും സ്വീകരിച്ചുവെച്ചവര്‍ (അന്‍സാറുകള്‍). തങ്ങളുടെ അടുത്തേക്ക് സ്വദേശം വെടിഞ്ഞു വന്നവരെ അവര്‍ സ്നേഹിക്കുന്നു. അവര്‍ക്ക് (മുഹാജിറുകള്‍ക്ക്‌) നല്‍കപ്പെട്ട ധനം സംബന്ധിച്ചു തങ്ങളുടെ മനസ്സുകളില്‍ ഒരു ആവശ്യവും അവര്‍ (അന്‍സാറുകള്‍) കണ്ടെത്തുന്നുമില്ല. തങ്ങള്‍ക്ക് ദാരിദ്യ്‌രമുണ്ടായാല്‍ പോലും സ്വദേഹങ്ങളെക്കാള്‍ മറ്റുള്ളവര്‍ക്ക് അവര്‍ പ്രാധാന്യം നല്‍കുകയും ചെയ്യും. ഏതൊരാള്‍ തന്റെ മനസ്സിന്റെ പിശുക്കില്‍ നിന്ന് കാത്തുരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നുവോ അത്തരക്കാര്‍ തന്നെയാകുന്നു വിജയം പ്രാപിച്ചവര്‍. (ഖു൪ആന്‍:59/9)

ദൃഢമായ വിശ്വാസവും ശരിയായ തവക്കുലും (അല്ലാഹുവിൽ ഭരമേൽപിക്കൽ) ഉണ്ടായാൽ ഇത്തരം രോഗങ്ങൾക്ക് ചികിത്സയായി. ഹൃദയങ്ങളെ മാറ്റി മറിക്കുന്നവനിലേക്ക് ആത്മാർഥമായി പശ്ചാതപിച്ച് മടങ്ങണം. എല്ലാവിധ ദുഷ്ചിന്തകളും അതോടെ തീരും. ഹൃദയം സമാധാനമടയുകയും രോഗമുക്തമാവുകയും ചെയ്യും.

 ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ ٱللَّهِ ۗ أَلَا بِذِكْرِ ٱللَّهِ تَطْمَئِنُّ ٱلْقُلُوبُ

അതായത് വിശ്വസിക്കുകയും അല്ലാഹുവെ പറ്റിയുള്ള ഓര്‍മ കൊണ്ട് മനസ്സുകള്‍ ശാന്തമായിത്തീരുകയും ചെയ്യുന്നവരെ. ശ്രദ്ധിക്കുക; അല്ലാഹുവെപ്പറ്റിയുള്ള ഓര്‍മ കൊണ്ടത്രെ മനസ്സുകള്‍ ശാന്തമായിത്തീരുന്നത്‌. (ഖു൪ആന്‍:13/28)

ഈ സ്മരണയില്ലാത്തവർക്ക് ഒരിക്കലും സന്തോഷകരമായ ജീവിതം സാധ്യമല്ല.

وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِى فَإِنَّ لَهُۥ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُۥ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ أَعْمَىٰ

എന്‍റെ ഉല്‍ബോധനത്തെ വിട്ട് വല്ലവനും തിരിഞ്ഞുകളയുന്ന പക്ഷം തീര്‍ച്ചയായും അവന്ന് ഇടുങ്ങിയ ഒരു ജീവിതമാണുണ്ടായിരിക്കുക. ഉയിര്‍ത്തെഴുന്നേല്‍പിന്‍റെ നാളില്‍ അവനെ നാം അന്ധനായ നിലയില്‍ എഴുന്നേല്‍പിച്ച് കൊണ്ട് വരുന്നതുമാണ്‌. (ഖു൪ആന്‍:20/124)

ചുരുക്കത്തിൽ സലീമായ ഹൃദയമാണ് എല്ലാ അത്യന്നത വിഷേഷണങ്ങളുടേയും ഉറവിടം. രോഗബാധിത ഹൃദയമാണെങ്കിൽ നേരെ തിരിച്ചും.

ഹൃദയത്തെ ബാധിക്കുന്ന രോഗങ്ങളും പ്രതിവിധിയും

ഹൃദയത്തിന്റെ ശുദ്ധപ്രകൃതി നഷ്‌ടപ്പെടലാണ് അതിനെ ബാധിക്കുന്ന രോഗമെന്ന് നാം മനസ്സിലാക്കി. അതായത് ഹൃദയത്തിൽ നിന്നുണ്ടാകേണ്ട പ്രവർത്തനങ്ങൾ ശരിയായ നിലയ്ക്ക് ഉണ്ടാകുന്നില്ല. അല്ലാഹുവിന്റെ അറിയുക, അവനെ സ്നേഹിക്കുക, അല്ലാഹുവിനെയും റസൂലിനെയും അനുസരിക്കുക, നല്ല സ്വഭാവങ്ങൾ പ്രകടിപ്പിക്കുക, നന്മ ഉപദേശിക്കുക, തിന്മയിൽ നിന്ന് അകന്ന് നിൽക്കുക… തുടങ്ങിയവയാണ് ഹൃദയത്തിൽ നിന്നുണ്ടാകേണ്ട പ്രവർത്തനങ്ങൾ.

ഹൃദയത്തിന്റെ രോഗത്തിന് അടിസ്ഥാനപരമായ കാരണം ഇഹലോകത്തോടുള്ള സ്നേഹവും പരലോകത്തെ കുറിച്ചുള്ള അശ്രദ്ധയും ഇഛയെ പിൻപറ്റലുമാണ്.

“ദിക്റിൻ്റെ സ്ഥാനമായാണ് അല്ലാഹു ഹൃദയത്തെ പടച്ചത്. പക്ഷേ, അത് ഇഛകളുടെ കേന്ദ്രമായി മാറി. അല്ലാഹുവിനെ കുറിച്ചുള്ള ഭയവും പ്രതീക്ഷയുമല്ലാതെ ഈ ഇഛകളെ ഹൃദയങ്ങളിൽ നിന്ന് മായ്ച്ചു കളയുകയില്ല.” (ഇബ്‌നുൽ ജൗസി)

ആഇശ رضى الله عنها യോട് ഒരു വ്യക്തി ചോദിച്ചു: “ഹൃദയം കടുത്തുപോകാതിരിക്കാനുള്ള മരുന്നെന്താണ്.” ആഇശ رضى الله عنها പറഞ്ഞു: “രോഗിയെ സന്ദർശിക്കുക. മയ്യിത്ത് സംസ്കരണത്തിൽ പങ്കെടുക്കുക. മരണത്തെ പ്രതീക്ഷിക്കുക.” ഇതേ ചോദ്യം മാലിക്ബ്നു ദീനാറിനോട് ചോദിച്ചപ്പോൾ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: “നോമ്പ് വർധിപ്പിക്കുക. വീണ്ടും കാഠിന്യം കണ്ടാൽ നമസ്‌കാരം ദീർഘമാക്കുക. എന്നിട്ടും കുറവില്ലെങ്കിൽ ഭക്ഷണം കുറക്കുക.” ഹൃദയം കടുത്ത പോകുന്നു എന്ന് ഹസനുൽ ബസ്വരിയോട് പരാതി പറഞ്ഞപ്പോൾ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: “ദിക്ർ കൊണ്ട് അതിനെ ഉരുക്കുക” (ദമ്മുൽ ഹവാ-ഇബ്‌നുൽ ജൗസി),

ഉറ്റാലോചിച്ച് ഖുർആൻ ഓതുക., ഭക്ഷണം കുറക്കുക, രാത്രിനമസ്ക്കാരം (ക്വിയാമുല്ലൈൽ) നിർവഹിക്കുക, നല്ലവരോടൊപ്പം ഇരിക്കുക തുടങ്ങിയവയെല്ലാം ഹൃദയത്തിനുള്ള ചികിത്സയാണെന്ന് പണ്ഡിതന്മാർ വിശദീകരിക്കുന്നുണ്ട്. (ദമ്മുൽ ഹവാ, ഇബ്‌നുൽ ജൗസി)

ഹൃദയത്തെ രോഗത്തിൽ നിന്നും ശുദ്ധീകരിച്ച് അതിനെ പൂർവസ്ഥിതിയിലേക്ക് മടക്കുക എന്നത് ആന്തരികമായ സൂക്ഷ്‌മതയാണ്. അതിനെക്കുറച്ചാണ് അല്ലാഹു പറഞ്ഞത്:

قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّىٰهَا

തീര്‍ച്ചയായും അതിനെ പരിശുദ്ധമാക്കിയവന്‍ വിജയം കൈവരിച്ചു. (ഖു൪ആന്‍:91/8)

നന്മകൾ ചെയ്തും തിന്മകൾ ഒഴിവാക്കിയും പാപങ്ങളിൽ നിന്ന് ഹൃദയത്തെ ശുദ്ധിയാക്കലാണിത്:

وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ

നിന്‍റെ വസ്ത്രങ്ങള്‍ ശുദ്ധിയാക്കുകയും. (ഖു൪ആന്‍:74/4)

ഈ വചനത്തിന് ഇബ്‌നു അബ്ബാസ് ഈ വിശദീകരണമാണു നൽകിയിട്ടുള്ളത്. അറബികൾ ഹൃദയത്തിന് ‘ഥൗബ്’ (വസ്ത്രം) എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്.

നന്മകൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നതിനുമുമ്പ് തിന്മകളെ ഒഴിവാക്കൽ ഹൃദയ ശുദ്ധീകരണത്തിൻ്റെ അനിവാര്യ ഘടകമാണ്. അറിവിൽ അടിയുറച്ചവരുടെ സ്വഭാവം പറഞ്ഞു കൊണ്ട് അല്ലാഹു ഉണർത്തുന്നു. അവർ ഇപ്രകാരം പ്രാർഥിക്കും:

رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً ۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلْوَهَّابُ

ഞങ്ങളുടെ നാഥാ, ഞങ്ങളെ നീ സന്‍മാര്‍ഗത്തിലാക്കിയതിനു ശേഷം ഞങ്ങളുടെ മനസ്സുകളെ നീ തെറ്റിക്കരുതേ. നിന്‍റെ അടുക്കല്‍ നിന്നുള്ള കാരുണ്യം ഞങ്ങള്‍ക്ക് നീ പ്രദാനം ചെയ്യേണമേ. തീര്‍ച്ചയായും നീ അത്യധികം ഔദാര്യവാനാകുന്നു. (ഖു൪ആന്‍:3/8)

ശരീരത്തിൻ്റെ ഏത് അവയവങ്ങളും നേരെ ചൊവ്വേ നിൽക്കാൻ ഈ ശുദ്ധീകരണം അനിവാര്യമാണ്. അതാണ് അടിസ്ഥാനം. ഇബ്‌നുൽ ജൗസി പറയുന്നു: ദുഷിച്ച സ്വഭാവങ്ങളിൽ നിന്നു ഹൃദയത്തെ ശുദ്ധിയാക്കുക. അത്യാഗ്രഹം, പക, അസൂയ, അഹങ്കാരം… തുടങ്ങിയവയാണത്. പ്രതിരോധമില്ലാതെ അതിൻ്റെ ചികിത്സ ഫലം ചെയ്യുകയില്ല. ശരീരത്തെ നിയന്ത്രിക്കലാണ് പ്രതിരോധം. എന്നിട്ട് ഹൃദയത്തിന് ആവശ്യമായ മരുന്നുകൾ നൽകുക. എത്രയെത്ര നമസ്ക്‌കാരക്കാരും നോമ്പുകാരുമാണ് ഹൃദയ വിശുദ്ധിയെ പരിഗണിക്കാത്തവരായിട്ടുള്ളവർ! ഈ കർമങ്ങളിൽ കാപട്യവും ലോകമാന്യവും അഹങ്കാരവും എല്ലാമുണ്ട്. പക്ഷേ, അവരത് അറിയുന്നില്ല. (ത്വബ്‌സ്വിറ: ഇബ്നുൽ ജൗസി 1/208).

അപ്പോൾ ദുസ്സ്വഭാവങ്ങളിൽ നിന്ന് ഹൃദയത്തെ ശുദ്ധീകരിക്കാനുള്ള ശ്രമം ഒരു നിർബന്ധമായ കാര്യമാണ്. പക്ഷേ, അതിനു ആദ്യം വേണ്ടത് രോഗം തിരിച്ചറിയലാണ്. കാരണം കണ്ടെത്തലാണ്. എന്നിട്ട് ചികിത്സിക്കലാണ്. ഇൻശാ അല്ലാഹ്, പൂർണമായും സുഖപ്പെടും.

അല്ലാഹു കരുണ കാണിച്ചവർ ഒഴികെ മിക്ക ആളുകളിലും ഈ രോഗമുണ്ട്. തർബിയത് ഇവിടെ അനിവാര്യമായ ഒരു കാര്യമാണ്; അതായത് നല്ല ശിക്ഷണം.

ഹൃദയത്തെ നന്നാക്കാനുള്ള ഒന്നാമത്തെ ഘട്ടം ഒരു മനുഷ്യൻ സ്വന്തം ന്യൂനതകളെ കണ്ടെത്തലാണ്. അറിവ് നേടിയ ഒരാളോട് അത് ചോദിച്ച് മനസ്സിലാക്കാം. ആത്മാർഥയുള്ള സുഹൃത്തിനോട് ചോദിക്കാം. ഒരു സത്യവിശ്യാസി മറ്റൊരു സത്യവിശ്വാസിയുടെ കണ്ണാടിയാണ് എന്നാണല്ലോ. അതുകൊണ്ട് സ്വന്തം ഹൃദയത്തിന് നന്മ ആഗ്രഹിക്കുന്നവൻ ഞാൻ എല്ലാം തികഞ്ഞ, ന്യൂനതകൾ ഇല്ലാത്തവനാണ് എന്ന ആത്മവിശ്വാസത്തിൽ ഇരിക്കരുത്. അത് അവനെ വഞ്ചിച്ച് കളയും:

قَالَ مَا خَطْبُكُنَّ إِذْ رَٰوَدتُّنَّ يُوسُفَ عَن نَّفْسِهِۦ ۚ قُلْنَ حَٰشَ لِلَّهِ مَا عَلِمْنَا عَلَيْهِ مِن سُوٓءٍ ۚ قَالَتِ ٱمْرَأَتُ ٱلْعَزِيزِ ٱلْـَٰٔنَ حَصْحَصَ ٱلْحَقُّ أَنَا۠ رَٰوَدتُّهُۥ عَن نَّفْسِهِۦ وَإِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ

(ആ സ്ത്രീകളെ വിളിച്ചുവരുത്തിയിട്ട്‌) അദ്ദേഹം (രാജാവ്‌) ചോദിച്ചു: യൂസുഫിനെ വശീകരിക്കുവാന്‍ നിങ്ങള്‍ ശ്രമം നടത്തിയപ്പോള്‍ നിങ്ങളുടെ സ്ഥിതി എന്തായിരുന്നു? അവര്‍ പറഞ്ഞു: അല്ലാഹു എത്ര പരിശുദ്ധന്‍! ഞങ്ങള്‍ യൂസുഫിനെപ്പറ്റി ദോഷകരമായ ഒന്നും മനസ്സിലാക്കിയിട്ടില്ല. പ്രഭുവിന്‍റെ ഭാര്യ പറഞ്ഞു: ഇപ്പോള്‍ സത്യം വെളിപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഞാന്‍ അദ്ദേഹത്തെ വശീകരിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുകയാണുണ്ടായത്‌. തീര്‍ച്ചയായും അദ്ദേഹം സത്യവാന്‍മാരുടെ കൂട്ടത്തില്‍ തന്നെയാകുന്നു. (ഖു൪ആന്‍:12/51)

ഹൃദയത്തെ ബാധിക്കുന്ന രോഗങ്ങൾ ഒട്ടനവധിയാണെന്ന് പറഞ്ഞല്ലോ. അതിൽ ഏറ്റവും ഗൗരവമേറിയവയെ കുറിച്ച് നമുക്ക് ചർച്ച ചെയ്യാം.

ശ്രദ്ധിക്കുക:

ഹൃദയത്തെ ബാധിക്കുന്ന രോഗങ്ങളായി ലേഖകൻ തുടര്‍ന്ന് ഉജ്ബ് (പെരുമ നടിക്കൽ), രിയാഅ് (ലോകമാന്യം), അസൂയ, പിശുക്ക്, അഹങ്കാരം എന്നിവ പ്രത്യേകം വിശദീകരിക്കുന്നുണ്ട്. അത് പ്രത്യേകം വിഷയമായി വെബ്സൈറ്റിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുള്ളതിൽ ഇവിടെ കൊടുത്ത് ദീര്‍ഘിപ്പിക്കുന്നില്ല. (അ‍ഡ്മിൻ)

ഹൃദയത്തെ ശുദ്ധീകരിക്കുക

വ്യക്തി വിശുദ്ധിയിലൂടെയല്ലാതെ ഇഹലോകവും പരലോകവും വിജയകരമാക്കിത്തീര്‍ക്കാന്‍ സാധ്യമല്ല. ഹൃദയ വിശുദ്ധിയിലൂടെയല്ലാതെ വ്യക്തി വിശുദ്ധിയും സാധ്യമല്ല. ഹൃദയമാണ് എല്ലാം. ഈമാനിന്റെ പ്രകാശവും സമാധാനവും ശാന്തിയും ഭയഭക്തിയും നൈര്‍മല്യവും കീഴ്‌വണക്കവുമൊക്കെയാണ് അതില്‍ ഉണ്ടാകേണ്ടത്.

ശുദ്ധമായ മനസ്സ് പിഴച്ച വിശ്വാസങ്ങളില്‍ നിന്നും ആസ്വാദന വൈകാരിതകളില്‍ നിന്നും മുക്തമായിരിക്കും. സല്‍കര്‍മങ്ങളിലേക്ക് ചായുന്നതായിരിക്കും. ഹൃദയവിശുദ്ധിയുടെ പ്രതിഫലനങ്ങള്‍ ശരീരത്തിലുണ്ടാകും. ശുദ്ധത ഹൃദയത്തിന്റെ പ്രകൃതിയാണ്. തിന്മകളും അതിന്റെ ഇരുട്ടുകളും ഈ ശുദ്ധതയെ മലിനമാക്കും. അങ്ങനെയാണ് ഹൃദയത്തിന് രോഗം ബാധിക്കുന്നത്. എന്തൊരു ലക്ഷ്യത്തിനുവേണ്ടി സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുവാന്‍ അത് നിര്‍വഹിക്കുവാന്‍ ഹൃദയത്തിന് സാധ്യമല്ലാതെവരും. അറിവ്, യുക്തി, ജ്ഞാനം, അല്ലാഹുവോടുള്ള സ്‌നേഹം, അവനുള്ള ആരാധന, അവന്റെ സ്മരണയിലുള്ള ആസ്വാദനം, മറ്റെന്തിനെക്കാളും ആ സ്മരണക്ക് പ്രാമുഖ്യം നല്‍കല്‍… ഇതൊക്കെ നല്ല ഹൃദയത്തില്‍ നിന്നുണ്ടാകും. എന്നാല്‍ രോഗം ബാധിച്ചതാണെങ്കില്‍ അത് ചത്തതുപോലെ ആയിത്തീരുകയും ചെയ്യും.

ശരീരത്തിനു ബാധിക്കുന്ന രോഗത്തെക്കാള്‍ അപകടകരവും പര്യവസാനം മോശമായതുമാണ് ഹൃദയത്തിനു ബാധിക്കുന്ന രോഗം. ശരീരത്തിന്റെ രോഗത്തിലൂടെ ഇഹലോകമെ നഷ്ടപ്പെടുകയുള്ളൂ. ഹൃദയത്തിന്റെ രോഗത്തിലൂടെ പരലോകമാണ് നഷ്ടപ്പെടുന്നത്. കാപട്യത്തിന്റെയും സത്യനിഷേധത്തിന്റെയും രോഗമാണ് ഏറ്റവും ഗൗരവകരം. അത് പിടിപെട്ടാല്‍ പിന്നെ വര്‍ധിച്ചുവരികയേയുള്ളൂ.

فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ ٱللَّهُ مَرَضًا ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمُۢ بِمَا كَانُوا۟ يَكْذِبُونَ

അവരുടെ മനസ്സുകളില്‍ ഒരുതരം രോഗമുണ്ട്. തന്നിമിത്തം അല്ലാഹു അവര്‍ക്ക് രോഗം വര്‍ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. കള്ളം പറഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്നതിന്റെ ഫലമായി വേദനയേറിയ ശിക്ഷയാണ് അവര്‍ക്കുണ്ടായിരിക്കുക. (ഖു൪ആന്‍ :2/10)

ഹൃദയത്തെ ബാധിക്കുന്ന രോഗമാണ് മറ്റു തിന്മകളിലേക്ക് എത്തിക്കുക:

يَٰنِسَآءَ ٱلنَّبِىِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِّنَ ٱلنِّسَآءِ ۚ إِنِ ٱتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِٱلْقَوْلِ فَيَطْمَعَ ٱلَّذِى فِى قَلْبِهِۦ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا

പ്രവാചക പത്‌നിമാരേ, സ്ത്രീകളില്‍ മറ്റു ആരെപ്പോലെയുമല്ല നിങ്ങള്‍. നിങ്ങള്‍ ധര്‍മനിഷ്ഠ പാലിക്കുന്നുവെങ്കില്‍ നിങ്ങള്‍ (അന്യരോട്) അനുനയ സ്വരത്തില്‍ സംസാരിക്കരുത്. അപ്പോള്‍ ഹൃദയത്തില്‍ രോഗമുള്ളവന് മോഹം തോന്നിയേക്കും. ന്യായമായ വാക്ക് നിങ്ങള്‍ പറഞ്ഞു കൊള്ളുക. (ഖു൪ആന്‍ :33/32)

പ്രത്യക്ഷവും പരോക്ഷവുമായ സകല തിന്മകളെയും ഒഴിവാക്കാനാണ് അല്ലാഹുവിന്റെ കല്‍പന:

وَذَرُوا۟ ظَٰهِرَ ٱلْإِثْمِ وَبَاطِنَهُۥٓ ۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكْسِبُونَ ٱلْإِثْمَ سَيُجْزَوْنَ بِمَا كَانُوا۟ يَقْتَرِفُونَ

പാപത്തില്‍ നിന്ന് പ്രത്യക്ഷമായതും പരോക്ഷമായതും നിങ്ങള്‍ വെടിയുക. പാപം സമ്പാദിച്ച് വെക്കുന്നവരാരോ അവര്‍ ചെയ്ത് കൂട്ടുന്നതിന് തക്ക പ്രതിഫലം തീര്‍ച്ചയായും അവര്‍ക്ക് നല്‍കപ്പെടുന്നതാണ്. (ഖു൪ആന്‍ :6/120)

قُلْ تَعَالَوْا۟ أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ ۖ أَلَّا تُشْرِكُوا۟ بِهِۦ شَيْـًٔا ۖ وَبِٱلْوَٰلِدَيْنِ إِحْسَٰنًا ۖ وَلَا تَقْتُلُوٓا۟ أَوْلَٰدَكُم مِّنْ إِمْلَٰقٍ ۖ نَّحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ ۖ وَلَا تَقْرَبُوا۟ ٱلْفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ ۖ وَلَا تَقْتُلُوا۟ ٱلنَّفْسَ ٱلَّتِى حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلْحَقِّ ۚ ذَٰلِكُمْ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ

(നബിയേ,) പറയുക: നിങ്ങള്‍ വരൂ! നിങ്ങളുടെ രക്ഷിതാവ് നിങ്ങളുടെ മേല്‍ നിഷിദ്ധമാക്കിയത് നിങ്ങള്‍ക്ക് ഞാന്‍ പറഞ്ഞ് കേള്‍പിക്കാം. അവനോട് യാതൊന്നിനെയും നിങ്ങള്‍ പങ്കചേര്‍ക്കരുത്. മാതാപിതാക്കള്‍ക്ക് നന്‍മചെയ്യണം. ദാരിദ്ര്യം കാരണമായി സ്വന്തം മക്കളെ നിങ്ങള്‍ കൊന്നുകളയരുത്. നാമാണ് നിങ്ങള്‍ക്കും അവര്‍ക്കും ആഹാരം തരുന്നത്. പ്രത്യക്ഷവും പരോക്ഷവുമായ നീചവൃത്തികളെ നിങ്ങള്‍ സമീപിച്ച് പോകരുത്. അല്ലാഹു പരിപാവനമാക്കിയ ജീവനെ ന്യായപ്രകാരമല്ലാതെ നിങ്ങള്‍ ഹനിച്ചുകളയരുത്. നിങ്ങള്‍ ചിന്തിച്ച് മനസ്സിലാക്കുവാന്‍ വേണ്ടി. അവന്‍ (അല്ലാഹു) നിങ്ങള്‍ക്ക് നല്‍കിയ ഉപദേശമാണത്. (ഖു൪ആന്‍ :6/151)

ഹൃദയത്തെ ശുദ്ധീകരിക്കലും അതിനെ പൂര്‍വ സ്ഥിതിയിലേക്ക് മടക്കലുമാണ് ആന്തരികമായ തക്വ്‌വ(സൂക്ഷ്മത). ബാഹ്യമായ തക്വ്‌വയാകട്ടെ അവയവങ്ങളെ തിന്മയില്‍ നിന്ന് മാറ്റിനിര്‍ത്തലുമാണ്. ഇതിനെ സംബന്ധിച്ച് ക്വുര്‍ആനില്‍ ധാരാളം സ്ഥലങ്ങളില്‍ പ്രതിപാദിക്കുന്നുണ്ട്. എന്നാല്‍ അവയവങ്ങളുടെ ശുദ്ധീകരണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനം ഹൃദയത്തിന്റെ ശുദ്ധീകരണമാണ്. അല്ലാഹുവിന്റെ കാരുണ്യം ലഭിച്ചവനല്ലാതെ ഹൃദയരോഗങ്ങളില്‍ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടുകയില്ല.

സ്വന്തം തിന്മകളെ സ്വയം തിരിച്ചറിയുക എന്നതാണ് ഹൃദയ ശുദ്ധീകരണത്തിന്റെ ഒന്നാമത്തെ ഘട്ടം. തിന്മയെ തിന്മയായി കാണാത്തവര്‍ക്ക് അതിന് കഴിയില്ല. അറിവുള്ളവരോട് ചോദിച്ചു കൊണ്ടോ ആത്മാര്‍ഥ സുഹൃത്തിന്റെ സഹായത്തോടെയോ ആണ് ന്യൂനതകള്‍ വിലയിരുത്തേണ്ടത്.

ഇത് ബോധ്യപ്പെട്ടുകഴിഞ്ഞാല്‍ സ്വന്തത്തെ ചികിത്സിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുക. സ്വയം നല്ലവനാണെന്നു കരുതി ചതിയില്‍ കുടുങ്ങാതിരിക്കാന്‍ ഇതു നല്ലതാണ്. തന്നെക്കുറിച്ച് നല്ല ധാരണകള്‍ മാത്രം വെച്ച് നടന്നാല്‍ ഒരുപാട് ന്യൂനതകള്‍ മറച്ചുവെക്കേണ്ടിവരും. മാത്രവുമല്ല, സ്വയം തിന്മകളെ ന്യായീകരിക്കാനുള്ള പൈശാചിക തന്ത്രങ്ങളും മെനഞ്ഞുകൊണ്ടിരിക്കും.

ഈ മതം സത്യമതമാണ്. ജനങ്ങള്‍ ഐക്യത്തിലും സ്‌നേഹത്തിലും ഒത്തൊരുമയിലും നില്‍ക്കണമെന്നാഗ്രഹിക്കുന്ന മതം. പരസ്പര വിശ്വാസവും കാരുണ്യവുമാണ് അവര്‍ക്കിടയില്‍ പ്രകടമായി നില്‍ക്കേണ്ടത്. വിനാശകരങ്ങളായ രോഗങ്ങളില്‍ നിന്നും ഹൃദയങ്ങളെ ശുദ്ധീകരിക്കുമ്പോഴല്ലാതെ സമൂഹത്തില്‍ ഈ ഒരു സമാധാനത്തിന്റെ അവസ്ഥ ഒരിക്കലും ഉണ്ടാക്കിയെടുക്കാനാവില്ല.

സ്വന്തത്തെ എല്ലാറ്റിനെക്കാളും വലുതായിക്കണ്ട് മറ്റുള്ളതിനെയെല്ലാം നിസ്സാരമാക്കി നടക്കുന്ന ഒരു ഹൃദയത്തിന്റെ ഉടമക്ക് ഒരിക്കലും നന്നാവാനാവുകയില്ല. ജനങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ നിര്‍ബന്ധമായും ഉണ്ടാകേണ്ട ഇസ്‌ലാമിക സാഹോദര്യത്തിന് തുരങ്കം വെക്കുന്ന മഹാരോഗമാണ് അഹങ്കാരം എന്നത്. സത്യം കേള്‍ക്കാനും സത്യത്തിന് വിധേയപ്പെടാനും അഹങ്കാരിയുടെ ഹൃദയത്തിന് സാധിക്കുകയില്ല. സ്വര്‍ഗപ്രവേശനത്തിന് പോലും ഇത് തടസ്സമാകുന്നു. അഹങ്കാരം കുന്നുകൂടി എല്ലാ നല്ല സ്വഭാവങ്ങളും നഷ്ടപ്പെട്ടുപോകും. ജനങ്ങളെയോ ജനങ്ങള്‍ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നതിനെയോ അഹങ്കാരി ഇഷ്ടപ്പെടുകയില്ല. അതിക്രമവും അന്യായ ചിന്തകളും പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളും ഈ മതം വിരോധിച്ചിട്ടുണ്ട്. കാരണം, അതിന്റെയെല്ലാം പര്യവസാനം വളരെ മോശമാണ്.

കോപം വളരെ ദുഷിച്ച സ്വഭാവമാണ്. വീടും കുടുംബവും എന്നല്ല ഒരു സമൂഹത്തെ തന്നെ തകര്‍ക്കാന്‍ അത് മതിയായതാണ്. എത്രയെത്ര ബന്ധങ്ങളാണ് മുറിയുന്നത്. എത്രയെത്ര കുടുംബങ്ങളാണ് ശിഥിലമാകുന്നത്. ഹൃദയവിശുദ്ധിയുടെ കുറവാണ് ഇതിനെല്ലാം കാരണം. കോപം അല്ലാഹുവിനെ കോപത്തിലേക്കടുപ്പിക്കുന്നു. മനുഷ്യന്റെ ബുദ്ധിയെ തന്നെ ചിലപ്പോള്‍ അത് ഊരിയെടുക്കുന്നു. സ്വന്തം പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ പോലും മനുഷ്യന് നിയന്ത്രണമില്ലാതാകുന്നു. ഇത്തരക്കാരുടെ ജീവിതം അസ്വസ്ഥത നിറഞ്ഞതായിരിക്കുകയും സ്വയ നാശമടയുകയും ചെയ്യുന്നു. അതുകൊണ്ട് ഒരു മുസ്‌ലിം കോപം അടക്കണം. പര്യവസാനത്തെ കുറിച്ച് ചിന്തിക്കണം.

ചുരുക്കത്തിന്‍ ഹൃദയത്തിന്റെ ശുദ്ധി സമൂഹത്തിന്റെ സുരക്ഷക്കും ഹൃദയത്തിന്റെ രോഗം സമൂഹത്തിന്റെ തകര്‍ച്ചക്കും കാരണമാണ്. അത് കേടുവരാന്‍ പല കാരണങ്ങളുമുണ്ട്. ചുറ്റുപാട്, സാഹചര്യം, കൂട്ടുകെട്ട്, അജ്ഞത… തുടങ്ങിയവയെല്ലാം അതിന് കാരണമായി വര്‍ത്തിക്കുന്നു. അല്ലാഹുവിനെക്കുറിച്ചും അവന്റെ ദീനിനെക്കുറിച്ചുമുള്ള യഥാര്‍ഥമായ അറിവ് തന്റെ നിസ്സാരതയെ മനസ്സിലാക്കാനും സ്വന്തം ജീവിതം സംശുദ്ധമാക്കാനും മനുഷ്യനെ സഹായിക്കുന്ന കാര്യങ്ങളാണ്. അല്ലാഹു അനുഗ്രഹിക്കുമാറാകട്ടെ!

 

ഫദ്‌ലുല്‍ ഹഖ് ഉമരി